Gastronomi ve Mutfak Sanatları Önizleme
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

GMS005

Ders İsmi:

Yemek Sosyolojisi

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

AKTS

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm/Program Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Dr. Öğr. Üy. ÇAĞLA ÖZER

Dersi Veren(ler):

Tangör TAN-Ekrem SALTIK

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu derste, küreselleşme ve yerelleşme koşulları altında Dünya'nın gıda sistemleri ve kültürlerindeki dönüşümleri inceleyeceğiz. Araştırmacılar, tarımı ve gıdanın toplumdaki rolünü kendi akademik disiplinlerinin farklı perspektiflerinden incelemişlerdir. Bu ders, aksine, bu farklı disiplinlerin sosyal kurumları nasıl etkilediğini ve etkilediğini ele alarak tarım, gıda, beslenme ve sağlığı birleştirir. Sosyoloji, gıda üretimi ve tüketimi de dahil olmak üzere insan faaliyetlerinin sosyal gruplar ve kurumlardan etkilendiği, bu nedenle değişmez olmadığı ve değiştirilebileceği önermesine dayanır. Yöntemi, sosyal grupların ve kurumların nasıl ve neden bu şekilde çalıştığını sorgulamaktır.

Dersin İçeriği:

Yemek ve mutfağı ekonomik, çevresel ve siyasal boyutlarıyla sosyolojik olarak ele almak, gıdaların yetiştikleri coğrafi koşullar, kültürel farklılıklar, ekonomik farklılıklar, gıdanın dağılımı, gıdanın üretimi, tüketimi, beslenme alışkanlıkları, toplumların gelenekleri, inançları, etnik farklılıklar farklı toplumsal ve tarihsel koşulların gıda tüketim örüntülerini nasıl şekillendirdiği ve yeme-içmenin geçirdiği zamansal, mekansal ve hiyerarşik dönüşümler/değişimler, endüstriyel gelişim, sanayinin yükselişi ile mutfak kültüründe yaşanan değişimler

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Dünyanın gıda sistemleri ve kültürlerinin temel yönlerini belirler.
2) Genel olarak kentsel yaşamın, kültürün ve medyanın ayırt edici yönlerini betimler.
3) Sistem düşüncesi, kültürel analiz, şehir çalışmaları, sosyoloji, antropoloji ve gıda çalışmalarına ilişkin teorik kavramları uygular.
4) Ürün, insanlar ve kimlikle ilgili demografik ve pazar verilerini analiz eder.
5) Sınıf, ırk, etnisite ve cinsiyet kavramlarını açıklayın ve orantılılık ve hiyerarşi sorunlarına uygular.
6) Ders ödevleri ve değerlendirme yoluyla araştırma ve problem çözme becerilerinin gelişimini desteklenir.
7) Tarihsel, çağdaş ve gelecekteki bağlamlarda dünyanın gıda sistemlerine ve gıda yöntemlerine anahtar kesişimsel kavramları belirler ve uygular.
8) Bireylerin ve popülasyonların diyet alımını artırıp artırmayacağınıza ve nasıl artıracağına karar verir.
9) Gıda sistemlerinin yönlerini değiştirmek için çalışır ve belirli yöntemler, stratejiler ve taktikler seçer.

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Giriş ve Genel Bakış: Birbirlerine, eğitmene ve öğrenme materyalleri ve etkinliklerine genel bakış ve giriş.
2)	Gıda yolları: Gıda ve yetiştirme uygulamalarını coğrafya ve günlük insan duyusal özdeşimleriyle bağlantılı olarak tanımlayıp analiz edeceğiz ve Türkiye ve Dünyada gıda yöntemlerinin zamanla nasıl değiştiğini ele alacağız.
3)	Gıda toplumu ve sosyal değişim: Gıda güvensizliği; yemek ve ritüel; yemek yeme ve kimlikler; ve öğretim materyalleri / Quiz 1
4)	Şehirleri Küresel Hale Getirmek: Tüketim Güçleri ve Zevkleri / Quiz 2 Dar, orta ve geniş alandaki duyuları düşünerek İstanbul, Ankara, New York, Buenos Aires, New York, Tokyo, Singapur gibi şehirleri bir tüketim alanı olarak küresel pazarlar olarak analiz etmek için bir temel oluşturuyoruz. Küreselleşme ve gıdanın dolaşım temasını ve dünya ticaretindeki bu değişimin duyuları, kentsel çevrelerin büyümesini, sosyal ilişkileri ve gıda üretimi ve tüketiminin coğrafyalarda yarattığı etkiyi öğreniyoruz.
5)	Global Coğrafi ve Topografik Tasarımlara Göre Gıda Üretimi/ Quiz 3 Gıdanın manzaralara göre nasıl ve neden üretildiğinin anlaşılması, tarımsal çıktılar
6)	Kırsal Sosyolojiye Giriş / Tarım ve Gıda Sistemleri Sosyolojisi / Quiz 4 Çiftlik Aktörleri: Bir çiftçi ve köylü olarak gıda üretim sistemleri için yaşamsal önemi anlamak.
7)	Yerel Gıda Toplulukları Topluluk mutfakları, açık hava çiftçi pazarları, topluluk bahçeleri, gıda kooperatifleri gibi yerel gıda topluluk ve girişimleri
8)	Yerel Çiftçi Pazarlarının ve Kooperatiflerin Önemi Misafir konuşmacı: Güher Tan Türkiye'deki en büyük dört yerel açık hava çiftçi pazarı inceleniyor: Nazilli Perşembe, Tire Salı, Ödemiş Cumartesi, Karacasu Pazartesi pazarları.
9)	Açlık ve Yemek Adaleti: "Masada Bir Yer" belgeseli Milyonlarca Amerikalının yaşadığı açlık olaylarını araştıran ve soruna çözümler öneren bir belgesel tartışılıyor.
10)	İklim Değişikliği ve Gıdanın Geleceği İklim değişikliğinin dünyanın gıda arzını nasıl tehdit ettiğini anlamak, dünya çapında arazi kullanımı ve tarımın yeniden değerlendirilmesi ve tüketici davranışları, ulusların diyetlerindeki değişiklikler ve değişikliklerinin insanların yemek kültürünü nasıl etkileyeceği anlatılıyor.
11)	Michael Polland'ın "Pişmiş" belgeseli Yemek hazırlama tarihinin ve yemek pişirmenin kültürel geleneklerde ve bağlantıda nasıl büyük bir rol oynadığına dair bir belgesel tartışılıyor. * Michael Pollan'ın yazdığı bu dört bölümlük Netflix belgesel dizisi (The Omnivore’s Dilemma'nın yazarı ve en iyi 50 yemek etkinliğimizden biri.)
12)	Anadolu'da Kültür, İnanç, Gelenek ve Davranışlara Göre Yemek Alışkanlıklarının Farklılıkları ve Benzerlikleri / Konuk Konuşmacı: Nilhan Aras (Yemek Araştırmacısı ve Gastro Dergisi Genel Yayın Yönetmeni) Farklı toplum, kültür, inanç ve geleneklere göre beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi.
13)	Dünyadaki Gıdalar: Pirinç, Buğday, Arpa, Çavdar, Patates, Mısır Ulusların istikrarlı yiyeceklerinin üretim ve tüketim kültürlerini nasıl etkilediğini ve şekillendirdiğini anlamak.
14)	Dönem Projesi İncelemeleri Dönem Projesi tartışma bölümü

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Aşağıda yer alan çeşitli kaynaklardan derlenmiş ders notları

Diğer Kaynaklar:

1. Bobrow-Strain, Aaron. 2013. White Bread: A Social History of the Store-Bought Loaf. Boston, MA: Beacon Press.
2. Saklı, A.R. (2008). Türk Çayının Dünü ve Bugünü, Kaknüs Yayınları, İstanbul. ISBN 978 – 975 – 256 – 188 –
3. Koşay, Z.H.,Ülkücan, A. (2011). Anadolu Yemekleri ve Türk Mutfağı, Çiya, İstanbul.
4. Counihan, Carole and Penney Van Esterick, eds. 2012. Food and Culture: A Reader, 3rd
ed. New York: Routledge.
5. Food for the City, NAi Publishers, Netherlands. ISBN 978 – 90 – 5662 – 854 – 3, NAi Publishers, (2012).
6. Yıldırım, F. (2008). Zeytin Yetiştiriciliği, Çiftçi Eğitimi ve Yayım Şube Müdürlüğü, Manisa. ISBN: 978 – 975 – 585 – 936 – 1
7. Tolkien, J.R.R., (1993). The Lord of the Rings Triology, Houghton Miffin, Boston
8. Demirtaş, M. (2008). Osmanlıda Fırıncılık 17. Yüzyıl, Kitap Yayınevi, ISBN 978 – 605 – 105 – 002 – 7
9. Önal, N. E. (2010). Anadolu Tarımının 150 Yıllık Öyküsü, Yazılama, İstanbul. ISBN 978 – 605 – 5892 – 34 – 0
10. Mater, S. (2011). Türkiye Deniz Balıkları Atlası, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir. ISBN 978 – 975 – 483 – 546 – 5
11. Geldiay, R. (2009). Türkiye Tatlısu Balıkları, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir. ISBN 978 – 975 – 483 – 731 – 5
12. Kıpçak, C., Nouruzhan H., Türkistanlı S., (1951) Türkiye’nin Zirai Bünyesi, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Yayınları No:20, İstanbul.
13. Resimli Türkiye Florası, Cilt 1 ve Cilt 2, İstanbul 2014, ISBN 978 – 605 – 332 – 220 – 7
14. Gobbetti M., Handbook on Sourdough Biotechnology, Springer; 2013 edition, ISBN 978 – 148 – 999 – 18 – 98
15. The Fig: Its History, Culture, and Curing, With a Descriptive Catalogue of the Known Varieties of Figs, Forgotten Books (April 22, 2017)
16. The Sociology of Food and Agriculture, Routledge Published February 10, 2016
17. K. Çağlar, Yenal Z., Bildiğimiz Tarımın Sonu, İletişim Yayınevi, İstanbul
18. Wright C.A., A Mediterranean Feast: The Story of the Birth of the Celebrated Cuisines of the Mediterranean from the Merchants of Venice to the Barbary Corsairs, William Morrow Cookbooks (October 20, 1999)
19. Carolan M., The Real Cost of Cheap Food (Routledge Studies in Food, Society and the Environment), Earthscan Publications Ltd.; 1 edition (September 2011)
20. Murcott A., Introducing the Sociology of Food and Eating, Bloomsbury Academic (March 21, 2019)
21. Zohary D., Maria H., Weiss E., Domestication of Plants in the Old World: The origin and spread of domesticated plants in Southwest Asia, Europe, and the Mediterranean Basin, Oxford University Press; 4 edition (December 1, 2013)

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Program Kazanımları
1) Gastronomi ve Mutfak Sanatları ile ilgili genel kavramları tanımlar/açıklar
2) Yiyecek-İçecek işletmelerinin etkilendiği iç ve dış çevre ilişkilerini tanımlar/açıklar.
3) Gastronomi ve Mutfak Sanatları alanındaki düzenlemeler, mesleki standartlar ve uygulamalar ile ilgili bilgiye sahip olur.
4) Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.
5) Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme, ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirme yetkinliğine sahiptir.
6) Yiyecek içecek terminolojisine hâkim olur.
7) Gastronomi ve Mutfak Sanatları alanındaki her türlü organizasyonu düzenler.
8) Bölümü ile ilgili temel kavramları ve kuramları kullanarak yeme-içme ile ilgili olguları analiz eder ve uygular.
9) Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık faaliyetlerin yürütülmesinde bireysel veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
10) Alanına yenilik getiren bilgi, düşünce, uygulama veya teknolojilerin hayata geçirilmesinde risk ve sorumluluk alır.
11) Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.
12) Alanı ve mesleği ile ilgili güncel gelişmeleri takip eder.
13) Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır.
14) Alanının gerektirdiği en az Avrupa bilgisayar kullanma lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ve bilişim teknolojilerini kullanır.
15) Bir yabancı dili (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki gelişmeleri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar.
16) Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
17) Türk ve değişik ülke mutfaklarının yemeklerini hazırlar.
18) Gıda güvenliği, sürdürülebilirlik, beslenme ilkeleri ve hijyen, pişirme yöntemleri, menü planlama, turizm gibi müfredatta yer alan konular hakkında bilgi ve yöntem sahibi olur ve bu bilgi ve yöntemleri mesleki gelişime yönelik kullanır.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Orta	3 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Gastronomi ve Mutfak Sanatları ile ilgili genel kavramları tanımlar/açıklar	2
2)	Yiyecek-İçecek işletmelerinin etkilendiği iç ve dış çevre ilişkilerini tanımlar/açıklar.	2
3)	Gastronomi ve Mutfak Sanatları alanındaki düzenlemeler, mesleki standartlar ve uygulamalar ile ilgili bilgiye sahip olur.	2
4)	Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.	2
5)	Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme, ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirme yetkinliğine sahiptir.	2
6)	Yiyecek içecek terminolojisine hâkim olur.	2
7)	Gastronomi ve Mutfak Sanatları alanındaki her türlü organizasyonu düzenler.	2
8)	Bölümü ile ilgili temel kavramları ve kuramları kullanarak yeme-içme ile ilgili olguları analiz eder ve uygular.	2
9)	Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık faaliyetlerin yürütülmesinde bireysel veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır.	2
10)	Alanına yenilik getiren bilgi, düşünce, uygulama veya teknolojilerin hayata geçirilmesinde risk ve sorumluluk alır.	3
11)	Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.	3
12)	Alanı ve mesleği ile ilgili güncel gelişmeleri takip eder.	2
13)	Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır.	3
14)	Alanının gerektirdiği en az Avrupa bilgisayar kullanma lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ve bilişim teknolojilerini kullanır.	3
15)	Bir yabancı dili (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki gelişmeleri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar.	3
16)	Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.	3
17)	Türk ve değişik ülke mutfaklarının yemeklerini hazırlar.	2
18)	Gıda güvenliği, sürdürülebilirlik, beslenme ilkeleri ve hijyen, pişirme yöntemleri, menü planlama, turizm gibi müfredatta yer alan konular hakkında bilgi ve yöntem sahibi olur ve bu bilgi ve yöntemleri mesleki gelişime yönelik kullanır.	2

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Küçük Sınavlar	4	% 60
Final	1	% 40
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 40
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	Aktiviteye Hazırlık	Aktivitede Harçanan Süre	Aktivite Gereksinimi İçin Süre	İş Yükü
Ara Sınavlar	1	40			40
Final	1	60			60
Toplam İş Yükü					100