Tıp | |||||
Lisans | TYYÇ: 7. Düzey | QF-EHEA: 2. Düzey | EQF-LLL: 7. Düzey |
Ders Kodu: | UNI347 | ||||
Ders İsmi: | Organizmada Metabolik Yollar ve Sağlık İlişkisi | ||||
Ders Yarıyılı: |
Bahar Güz |
||||
Ders Kredileri: |
|
||||
Öğretim Dili: | Türkçe | ||||
Ders Koşulu: | |||||
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Evet | ||||
Dersin Türü: | Üniversite Seçmeli | ||||
Dersin Seviyesi: |
|
||||
Dersin Veriliş Şekli: | E-Öğrenme | ||||
Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. HİKMET KOÇAK | ||||
Dersi Veren(ler): | Prof. Dr. Hikmet Koçak | ||||
Dersin Yardımcıları: |
Dersin Amacı: | Canlı organizmalarda oluşan kimyasal olayların incelendiği derslerde protein, karbonhidrat, lipid gibi biyomoleküllerin katıldıkları metabolik yollar ve metabolizmanın ilişkili basamakları irdelenecektir. Metabolizma ile ilgili yeterlilikleri kazandırmak, mesleki alanda biyokimya ile ilişkileri kurgulayabilmek ve bir bütün içinde değerlendirebilme yeteneğinin kazandırılması amaçlanmaktadır. |
Dersin İçeriği: | Organizmanın ana metabolik yollarının sağlıklı durumda işleyişi ve günlük yaşamda patolojik durumlar hakkında farkındalık yaratılmasıdır. |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Metabolizmanın makromoleküllerinin farklılıklarını yapısal olarak ayırt edebilmeli 2) Besinsel yakıtları ve vücut yakıt depolarını listeleyebilmeli 3) Karbonhidratlar, lipitler, proteinlerin enerji metabolizmasını açıklayabilmeli 4) Tokluk durumunu ve tokluk durumunda hormonal değişiklikleri analiz edebilmeli 5) Besinlerin sindirimi, emilimi, akıbetini açıklayabilmeli 6) Glikozun karaciğerdeki dönüşüm yollarını ve diğer dokulardaki metabolizmasını özetliyebilmeli 7) Tokluk durumunda lipoprotein ve amino asitlerin metabolizasyonunu tartışabilmeli 8) Açlık durumunu ve kısa süreli açlıkta metabolik değişiklikleri açıklayabilmeli 9) Kısa süreli açlıkta karaciğerin ve yağ dokusunun rolünü ilişkilendirebilmeli 10) Uzamış açlıkta oluşan metabolik değişikliklerle karaciğerin ve yağ dokusunun rolünü ilişkilendirebilmeli 11) Bazal metabolizmayı, fiziksel aktiviteyi, vücut ağırlığının kontrolünü tartışabilmeli 12) Temel besin gereksinimlerini karşılayan besin öğeleri karbonhidratlar, esansiyel yağ asitleri, esansiyel amino asitler, vitaminler, minerallerin önemini tartışabilmeli |
Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
1) | Temel Kavramlar ve İzlencenin Açıklanması | Ders Notları-sunumlar |
2) | Organizmada Metabolik Yolların Temel Öğelerine Yapısal Bakış | Ders Notları-sunumlar |
3) | Vücudun Enerji Gereksinimi Etkileyen Olaylar | Ders Notları-sunumlar |
4) | Proteinlerin Yapı Taşları ve Metabolizması | Ders Notları-sunumlar |
5) | Lipid Metabolizması | Ders Notları-sunumlar |
6) | Karbonhidrat Metabolizması | Ders Notları-sunumlar |
7) | Metabolizmanın Entegrasyonu (Açlık-Tokluk Durumu) | Ders Notları-sunumlar |
8) | Ramazan Bayramı (Tatil) | |
9) | Öğrenci Sunumları | |
10) | Öğrenci Sunumları | |
11) | Öğrenci Sunumları | |
12) | Öğrenci Sunumları | |
13) | Öğrenci Sunumları | |
14) | Öğrenci Sunumları |
Ders Notları / Kitaplar: | Ders Notları-sunumlar Lecture Notes-presentations notes |
Diğer Kaynaklar: | 1. Tıbbi Biyokimya, Gürdöl F., Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2019 2. Harper'ın Biyokimyası, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2016 3. Lippincott Görsel Anlatımlı çalışma Kitapları Biyokimya, Harvey RA, Ferrier DR. (Çeviri editörü: Ulukaya E.): 5. baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, 2014 4. Marks’ Tıbbi Biyokimyanın Esasları Klinik yaklaşım, Lieberman M, Peet A. (Çeviri editörleri: Amanvermez R, Avcı B.): 2nd edition, İstanbul Tıp Kitabevleri, 2017 |
Course Learning Outcomes | 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Program Kazanımları | ||||||||||||||||||
1) Tıbbın, tıbbi uygulamaların ve hekimlik mesleğinin tarihsel gelişimini ve toplum için önemini bilir. | ||||||||||||||||||
2) İnsan vücudunun normal yapı ve fonksiyonunu molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde bilir. | ||||||||||||||||||
3) Hastalarından doğru ve etkin sosyal ve tıbbi öykü alabilir, kapsamlı fizik muayene yapabilir. | ||||||||||||||||||
4) Hastalıklarla ilgili laboratuvar işlemlerini bilir; birinci basamakta, gerekli materyali (kan, idrar, vb.) uygun yöntemlerle hastadan elde ederek tanı ve takip için gerekli laboratuvar işlemlerini yapabilir ya da laboratuvar tetkik talebinde bulunabilir. | ||||||||||||||||||
5) Hastalıklar sırasında yapı ve fonksiyonlarda meydana gelen patolojik değişiklikleri fizyolojik olandan ayırabilir. Hastanın öyküsü, fizik muayene, laboratuvar ve görüntüleme bulgularını yorumlayabilir ve hastanın problemine yönelik ön-tanı ve tanıya varabilir. | ||||||||||||||||||
6) Birincil bakım ve acil hekimlik tedavi uygulamalarını, rehabilitasyon aşamalarını bilir, planlar ve uygulayabilir. | ||||||||||||||||||
7) Hasta kayıtlarını doğru ve etkin olarak tutabilir, hasta bilgileri ve kayıtlarının mahremiyetinin önemini bilir ve bu mahremiyeti korur. | ||||||||||||||||||
8) Klinik karar verme sürecini, kanıta dayalı tıp uygulamalarını ve güncel yaklaşımları bilir. | ||||||||||||||||||
9) Koruyucu sağlık önlemleri ile bireylerin hastalıklardan korunmasında ve sağlığın geliştirilmesindeki temel prensipleri bilir, uygulayabilir ve risk altındaki birey ve/veya toplumu tanır, epidemi, pandemi gibi toplum sağlığı sorunlarında hekim sorumluluğunu üstlenir. | ||||||||||||||||||
10) Biyopsikososyal yaklaşımı bilir, hastalıkların nedenlerini, bireyi ve çevresi ile etkileşimini göz önüne alarak değerlendirir. | ||||||||||||||||||
11) Hasta ve yakınları, toplum ve meslektaşları ile sözlü ve/veya yazılı olarak etkin iletişim kurabilir. | ||||||||||||||||||
12) Araştırma yapma teknik, yöntem ve kurallarını bilir. Bilimi ve bilimsel yöntemi etik kurallar çerçevesinde kullanarak yeni mesleki bilgi ve uygulamaların oluşturulmasına, paylaşılmasına, uygulanmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur. | ||||||||||||||||||
13) Sağlık verilerini toplayabilir, analiz edebilir, özetleyerek sunabilir, adli rapor düzenleyebilir. | ||||||||||||||||||
14) Hekimin eğitici, idareci ve araştırmacı olarak sağlık hizmet sunumundaki yerini bilir. Toplumun sağlık düzeyini yükseltme hedefiyle kurulmuş tüm disiplinler arası ekiplerde kendisinin ve birlikte çalıştığı ekip arkadaşlarının mesleki ve kişisel gelişimleri ile ilgili sorumluluk alır. | ||||||||||||||||||
15) Çalışan sağlığı, çevre ve iş güvenliği konularını bilir ve gerektiğinde sorumluluk alır. | ||||||||||||||||||
16) Sağlık politikalarını bilir ve uygulama alanındaki etkilerini değerlendirebilir. | ||||||||||||||||||
17) Tıp alanındaki bilgilerini yaşam boyu öğrenme sorumluluğu çerçevesinde güncel tutar. | ||||||||||||||||||
18) Mesleğini, etik yükümlülük ve hukuki sorumluluklarını bilerek, insani değerleri ön planda tutarak ve ayrım gözetmeksizin özveri ile hekimlik yaşamı boyunca uygular. |
Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Orta | 3 En Yüksek |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
1) | Tıbbın, tıbbi uygulamaların ve hekimlik mesleğinin tarihsel gelişimini ve toplum için önemini bilir. | |
2) | İnsan vücudunun normal yapı ve fonksiyonunu molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde bilir. | |
3) | Hastalarından doğru ve etkin sosyal ve tıbbi öykü alabilir, kapsamlı fizik muayene yapabilir. | |
4) | Hastalıklarla ilgili laboratuvar işlemlerini bilir; birinci basamakta, gerekli materyali (kan, idrar, vb.) uygun yöntemlerle hastadan elde ederek tanı ve takip için gerekli laboratuvar işlemlerini yapabilir ya da laboratuvar tetkik talebinde bulunabilir. | |
5) | Hastalıklar sırasında yapı ve fonksiyonlarda meydana gelen patolojik değişiklikleri fizyolojik olandan ayırabilir. Hastanın öyküsü, fizik muayene, laboratuvar ve görüntüleme bulgularını yorumlayabilir ve hastanın problemine yönelik ön-tanı ve tanıya varabilir. | |
6) | Birincil bakım ve acil hekimlik tedavi uygulamalarını, rehabilitasyon aşamalarını bilir, planlar ve uygulayabilir. | |
7) | Hasta kayıtlarını doğru ve etkin olarak tutabilir, hasta bilgileri ve kayıtlarının mahremiyetinin önemini bilir ve bu mahremiyeti korur. | |
8) | Klinik karar verme sürecini, kanıta dayalı tıp uygulamalarını ve güncel yaklaşımları bilir. | |
9) | Koruyucu sağlık önlemleri ile bireylerin hastalıklardan korunmasında ve sağlığın geliştirilmesindeki temel prensipleri bilir, uygulayabilir ve risk altındaki birey ve/veya toplumu tanır, epidemi, pandemi gibi toplum sağlığı sorunlarında hekim sorumluluğunu üstlenir. | |
10) | Biyopsikososyal yaklaşımı bilir, hastalıkların nedenlerini, bireyi ve çevresi ile etkileşimini göz önüne alarak değerlendirir. | |
11) | Hasta ve yakınları, toplum ve meslektaşları ile sözlü ve/veya yazılı olarak etkin iletişim kurabilir. | |
12) | Araştırma yapma teknik, yöntem ve kurallarını bilir. Bilimi ve bilimsel yöntemi etik kurallar çerçevesinde kullanarak yeni mesleki bilgi ve uygulamaların oluşturulmasına, paylaşılmasına, uygulanmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur. | |
13) | Sağlık verilerini toplayabilir, analiz edebilir, özetleyerek sunabilir, adli rapor düzenleyebilir. | |
14) | Hekimin eğitici, idareci ve araştırmacı olarak sağlık hizmet sunumundaki yerini bilir. Toplumun sağlık düzeyini yükseltme hedefiyle kurulmuş tüm disiplinler arası ekiplerde kendisinin ve birlikte çalıştığı ekip arkadaşlarının mesleki ve kişisel gelişimleri ile ilgili sorumluluk alır. | |
15) | Çalışan sağlığı, çevre ve iş güvenliği konularını bilir ve gerektiğinde sorumluluk alır. | |
16) | Sağlık politikalarını bilir ve uygulama alanındaki etkilerini değerlendirebilir. | |
17) | Tıp alanındaki bilgilerini yaşam boyu öğrenme sorumluluğu çerçevesinde güncel tutar. | |
18) | Mesleğini, etik yükümlülük ve hukuki sorumluluklarını bilerek, insani değerleri ön planda tutarak ve ayrım gözetmeksizin özveri ile hekimlik yaşamı boyunca uygular. |
Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
Devam | 1 | % 10 |
Ödev | 1 | % 45 |
Sunum | 1 | % 45 |
Toplam | % 100 | |
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 100 | |
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % | |
Toplam | % 100 |
Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Aktiviteye Hazırlık | Aktivitede Harçanan Süre | Aktivite Gereksinimi İçin Süre | İş Yükü | ||
Ders Saati | 2 | 0 | 14 | 16 | 60 | ||
Sınıf Dışı Ders Çalışması | 1 | 4 | 4 | 10 | 18 | ||
Sunum / Seminer | 1 | 4 | 4 | 10 | 18 | ||
Ödevler | 1 | 5 | 4 | 10 | 19 | ||
Toplam İş Yükü | 115 |