Sinirbilim (YL) (Tezli)
Yüksek Lisans TYYÇ: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: SBY5017
Ders İsmi: Dil ve Zihin
Ders Yarıyılı: Bahar
Ders Kredileri:
AKTS
8
Öğretim Dili: Türkçe
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Bölüm/Program Seçmeli
Dersin Seviyesi:
Yüksek Lisans TYYÇ:7. Düzey QF-EHEA:2. Düzey EQF-LLL:7. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Dr. Öğr. Üy. GÖKÇER ESKİKURT
Dersi Veren(ler): Dr. Öğr. Ü. Gökçer Eskikurt
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Bu dersin amacı, anadili konuşucularının dile ilişkin bilgileri ve bu bilginin zihindeki yeri ilişkin temel sorulara başlangıç niteliği taşıyacak bazı yanıtlar vermektir. Konu edinilecek temel sorulardan bazıları şunlardır: (i) Bir ya da birden fazla dili anadili olarak bilen bir konuşucunun bildiği aslında nedir? (ii) Anadili konuşucuları bu bilgiyi nasıl edinirler? (iii) Bu bilgi konuşucular tarafından nasıl kullanılır? (iv) Bu bilginin beyindeki yeri nedir? (v) Bu bilgi insan türünde nasıl ortaya çıkmıştır?
Dersin İçeriği: Bu ders 1980’lerde Noam Chomsky ve diğer araştırmacılar tarafaından ileri sürülen ‘İlkeler ve Değiştirgenler’ kuramına genel bir giriş sunar ve çocuğun anadili edinimi sürecinin bu model kapsamında nasıl ele alındığı sorununa odaklanır. Doğal dillerin sözdiziminin ‘İlkeler ve Değiştirgenler’ kuramı (veya herhangi bir başka biçimsel dil kuramı çerçevesinde) çalışılması Bilişsel Bilimler açısından önem taşır çünkü bu kuramların temel amacı insan zihninde yer alan bir bilgi kümesini biçimsel olarak sunmaktır. Başlangıç varsayımımız konuşucuların anadillerini ilişkin bilginin zihindeki diğer bilişsel süreçlerle işlemsel ortaklıklar taşıdığıdır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) dilbilimdeki temel kavram ve yaklaşımları tanımlayabilir
2) Chomsky’nin dili zihinsel bir nesne olarak gören yaklaşımını açıklayabilir
3) Chomsky’nin dil olgusuna bakışının geleneksel yaklaşımlarla ne tür bir bakış açısı farklılığına dayandığını açıklayabilir
4) dilin bilişim işindeki özel konumunu ayırt edebilir
5) dil bilişsel bir perspektiften çalışıldığında ortaya çıkan soru(n)ların niteliğini belirleyebilir

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Giriş ve işlenecek konulara genel bir bakış
2) Dilin bilişsel bir nesne olarak tanımlanması ve dilbilimsel çalışmanın doğası
3) İçselleştirilmiş dil, E-dili, davranışçılık ve çöküşü, hayvan davranışı bilimi (etoloji) ve ‘bilişsel devrim’
4) Çocuk dili ediniminde ‘Uyaranın Yetersizliği’ savı ve zihnin nasıl ‘büyüdüğüne’ ilişkin sorular
5) Dilde sınırsızlık ve sınırsızlığın modellenmesi: Sonlu-Durum Makinaları ve Yeniden Yazma Kuralları
6) Dilin başka özellikleri: Ayrıksılık, hiyerarşiklik, konum değiştirmeye açıklık, tek biçimlilik, temel öğelilik, yakınlık, muhafazakarlık, çizgisellik
6) Dilsel çeşitlenme sonsuz mu? İlkeler ve Değiştirgenler (İ&D) kuramına genel bir giriş
7) Dilsel çeşitlenme sonsuz mu? İlkeler ve Değiştirgenler (İ&D) kuramına genel bir giriş
7) Dilsel çeşitlenme sonsuz mu? İlkeler ve Değiştirgenler (İ&D) kuramına genel bir giriş
8) Dilsel çeşitlenme sonsuz mu? İlkeler ve Değiştirgenler (İ&D) kuramına genel bir giriş
9) İ&D kuramının ötesinde dil edinimi: Çocuklar dil ediniminde başka ne tür kaynaklardan yararlanırlar?
10) Dil ve düşünce: Dilin düşünceye bir katkısı var mıdır?
11) Dil anadili konuşucusu tarafından nasıl kullanıma dökülür? Dilbilgisinin psikodilbilimsel görünümleri
12) Dilin beyindeki yeri nedir? Nörodilbilim çalışmalarında dil
13) Dil insan türünde nasıl ortaya çıktı? Dil yetisinin evrimine ilişkin bazı yaklaşımlar
13) Dil insan türünde nasıl ortaya çıktı? Dil yetisinin evrimine ilişkin bazı yaklaşımlar
14) Genel tekrar

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Ders notları
Diğer Kaynaklar: İlgili güncel yayınlar

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes

1

2

3

4

5

Program Kazanımları
1) Sinirbilimlerin temel kavramlarını tanımlayabilme, beynin nörofizyolojik işlevlerini ve nöroanatomik yapılarını, santral sinir sisteminin fonksiyonel organizasyonunu ve normal işleyişindeki temel prensipleri anlayabilme ve ifade edebilme. 2 2 2 2 2
2) Nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların etiyopatogenezleri hakkında teorik bilgiye sahip olabilme ve bu hastalıklardaki nörolojik ve bilişsel bozulmalar ile santral sinir sistemi patolojisi bilgisine hakim olma. 2 2 2 2 2
3) Elektronöromiyografi, elektroensefalografi, uyarılmış potansiyeller ve nörogörüntüleme yöntemleri gibi nörolojik ve psikiyatrik hastalıklarda kullanılan radyolojik ve elektrofizyolojik araştırma ve inceleme yöntemleri, transkraniyel nöromodülasyon yöntemleri hakkında temel kuramsal bilgiye sahip olabilme ve çalışma alanı doğrultusunda bu yöntemleri kullanabilme. 1 1 1 1 1
4) Çalışmalarında iletişim ve bilgisayar teknolojilerini verimli olarak kullanabilme. 1 1 1 1 1
5) Öğrendiklerini ve araştırma sonuçlarını sözel ya da yazılı olarak aktarabilme, sunabilme. 1 1 1 1 1
6) Sinirbilim alanındaki araştırmalarda ekip içinde görev alabilme
7) Aldığı görevin sorumluluğunu tek başına üstlenip ve bağımsız çalışma yürütebilme.
8) Yapılan araştırmalarda etik sorumluluk bilincine sahip olma.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Sinirbilimlerin temel kavramlarını tanımlayabilme, beynin nörofizyolojik işlevlerini ve nöroanatomik yapılarını, santral sinir sisteminin fonksiyonel organizasyonunu ve normal işleyişindeki temel prensipleri anlayabilme ve ifade edebilme. 2
2) Nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların etiyopatogenezleri hakkında teorik bilgiye sahip olabilme ve bu hastalıklardaki nörolojik ve bilişsel bozulmalar ile santral sinir sistemi patolojisi bilgisine hakim olma. 2
3) Elektronöromiyografi, elektroensefalografi, uyarılmış potansiyeller ve nörogörüntüleme yöntemleri gibi nörolojik ve psikiyatrik hastalıklarda kullanılan radyolojik ve elektrofizyolojik araştırma ve inceleme yöntemleri, transkraniyel nöromodülasyon yöntemleri hakkında temel kuramsal bilgiye sahip olabilme ve çalışma alanı doğrultusunda bu yöntemleri kullanabilme. 2
4) Çalışmalarında iletişim ve bilgisayar teknolojilerini verimli olarak kullanabilme. 1
5) Öğrendiklerini ve araştırma sonuçlarını sözel ya da yazılı olarak aktarabilme, sunabilme. 2
6) Sinirbilim alanındaki araştırmalarda ekip içinde görev alabilme
7) Aldığı görevin sorumluluğunu tek başına üstlenip ve bağımsız çalışma yürütebilme.
8) Yapılan araştırmalarda etik sorumluluk bilincine sahip olma.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı İş Yükü
Ders Saati 14 28
Sınıf Dışı Ders Çalışması 14 98
Ödevler 8 24
Ara Sınavlar 1 10
Final 2 40
Toplam İş Yükü 200