Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Önizleme
Önlisans	TYYÇ: 5. Düzey	QF-EHEA: Kısa Düzey	EQF-LLL: 5. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

SHM110

Ders İsmi:

Radyasyon Fiziği

Ders Yarıyılı:

Bahar

Ders Kredileri:

AKTS

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu

Dersin Seviyesi:

Önlisans

TYYÇ:5. Düzey

QF-EHEA:Kısa Düzey

EQF-LLL:5. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Dr. Öğr. Üy. AYŞE BANU BİRLİK

Dersi Veren(ler):

Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Banu BİRLİK

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu ders, iyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyon kaynakları ile çalışan sağlık alanı öğrencilerine; atom yapısı, elektromanyetik radyasyonun doğası, x-ışını üretim mekanizmaları, radyasyonun madde ile etkileşim süreçleri ve biyolojik etkileri gibi temel fiziksel ilkeleri kazandırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca öğrencilerin, tıbbi görüntüleme ve tedavi uygulamalarında kullanılan radyasyon temelli teknolojilerin altında yatan fiziksel prensipleri kavrayarak, görüntü kalitesi, hasta güvenliği ve doz optimizasyonu gibi kritik parametreleri değerlendirebilmeleri hedeflenmektedir.

Dersin İçeriği:

Bu ders, atomun temel yapısından başlayarak elektromanyetik spektrumun özelliklerini, iyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyon türlerini, x-ışını üretim süreçlerini ve radyasyonun madde ile etkileşimini kapsamaktadır. Ayrıca radyasyonun biyolojik etkileri, görüntüleme sistemlerinin fiziksel temelleri ve radyolojik uygulamalarda hasta güvenliği ile doz yönetimi konularına odaklanılmaktadır. Ders kapsamında, radyasyon fiziğine dair temel kavramların sağlık hizmetlerinde kullanımıyla ilişkilendirilmesi amaçlanmaktadır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Radyasyon ölçüm sistemleri ve Radyoaktivite doz birimlerini öğrenir.
2) Bazı temel nükleer reaksiyonlarla ilgili bilgileri öğrenir,
3) Radyoaktif bozunma yasaları, doğal radyoaktivite ve radyoaktivite zararları hakkında bilgi sahibi olur.
4) Nükleer reaktörler ve çalışma prensipleri hakkında bilgi sahibi olur.

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Derse Giriş, Dersin Amacı ve Öğrenim Hedefleri
2)	Atom Kuramının Tarihçesi ve Temel İlkeleri
3)	Tarihsel Atom Modelleri: Demokritos'tan Dalton'a
4)	Elektronun Keşfi ve Thomson Modeli
5)	Rutherford'un Altın Levha Deneyi ve Atom Çekirdeği
6)	Bohr Modeli ve Kuantum Hipotezleri
7)	Modern Atom Teorisi ve Elektron Bulutları
8)	Ara Sınav
9)	Elektromanyetik Spektrum, Radyoaktivite: Alfa, Beta ve Gama Işınları
10)	Elektromanyetik Radyasyonların Madde Tarafından Soğurulması ve Radyolojik Uygulamalarda Kullanımı
11)	Atomun Enerji Seviyeleri ve Elektron Geçişleri
12)	Yüklü Parçacıkların Madde ile Etkileşimi
13)	Atomların Uyarılması, Uyarılmış Atomun Işıması
14)	Radyoaktif Bozunma Yasası ve Türleri
15)	Çekirdek Kuvvetleri, Fisyon, Füzyon,
16)	Final Sınavı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

1. G. Fazıl, C. Mehmet, ve A. F. Sarp, Ed., Radyoloji Fiziği, 1. baskı. Nobel Tıp Kitabevleri, 2019.
2. Radyasyon Fiziği ve Tıbbi Uygulama Palme Yayıncılık
3. Radyasyon Fiziği, Prof. Dr. Şeyda Çolak , Prof. Dr. Mustafa Korkmaz, Palme Yayınevi, 2020
4. Radyoloji Fiziği: Gözden Geçirme, Walter Huda, Prof. Dr. Nevzat Karabulut, Dünya Tıp Kitabevi, 2014
5. Öğretim Elemanı Ders Notları

Diğer Kaynaklar:

1. Sevim Akyüz, Sefa Çelik, Atom ve Molekül Fiziği, Nobel Akademik Yayıncılık
2. Arthur Beiser, Modern Fiziğin Kavramları, Akademi Yayınevi
3. G. Levent, Tıbbi Radyasyon Fiziği, Akademisyen Kitabevi

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4
Program Kazanımları
1) Tıbbi Görüntüleme Teknikleri alanı ile ilgili temel düzeyde kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
2) Radyasyon güvenliği ve radyasyondan korunma kurallarını uygular. Radyasyonun zararlı etkisinden kendisini ve hastayı korumak için gerekli önlemleri alır.
3) Tıbbi görüntüleme cihazlarının alt yapısını bilir, cihazların günlük bakım ve kontrollerini yapar.
4) İş sağlığı ve güvenliği konularında bilgiye sahiptir.
5) Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir.
6) Meslektaşları, hastalar, hasta yakınları, hekimler ve diğer sağlık çalışanları ile etkin bir iletişim kurar.
7) Radyolojik anatomiyi temel düzeyde bilir. Görüntülenen anatomik yapıları tanır.
8) Tıbbi ve radyolojik terimleri bilir, etkin kullanır.
9) Farklı tıp bilimleriyle etkili bir şekilde iletişim kurma ve çalışma becerisine sahiptir.
10) Yaşam boyu öğrenme prensibini benimser, alanındaki teknolojik gelişmeleri yakından takip eder ve öğrenir.
11) Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler.
12) Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
13) Alanıyla ilgili etik ilke ve kurallara ilişkin bilgiye sahiptir.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Orta	3 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Tıbbi Görüntüleme Teknikleri alanı ile ilgili temel düzeyde kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
2)	Radyasyon güvenliği ve radyasyondan korunma kurallarını uygular. Radyasyonun zararlı etkisinden kendisini ve hastayı korumak için gerekli önlemleri alır.
3)	Tıbbi görüntüleme cihazlarının alt yapısını bilir, cihazların günlük bakım ve kontrollerini yapar.
4)	İş sağlığı ve güvenliği konularında bilgiye sahiptir.
5)	Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir.
6)	Meslektaşları, hastalar, hasta yakınları, hekimler ve diğer sağlık çalışanları ile etkin bir iletişim kurar.
7)	Radyolojik anatomiyi temel düzeyde bilir. Görüntülenen anatomik yapıları tanır.
8)	Tıbbi ve radyolojik terimleri bilir, etkin kullanır.
9)	Farklı tıp bilimleriyle etkili bir şekilde iletişim kurma ve çalışma becerisine sahiptir.
10)	Yaşam boyu öğrenme prensibini benimser, alanındaki teknolojik gelişmeleri yakından takip eder ve öğrenir.
11)	Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler.
12)	Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
13)	Alanıyla ilgili etik ilke ve kurallara ilişkin bilgiye sahiptir.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ara Sınavlar	1	% 40
Final	1	% 60
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	14	28
Sunum / Seminer	14	16
Proje	13	17
Ödevler	14	18
Küçük Sınavlar	2	4
Ara Sınavlar	2	4
Final	1	1
Toplam İş Yükü		88