Hemşirelik
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: HEM018
Ders İsmi: Diyabet Hemşireliği
Ders Yarıyılı: Bahar
Ders Kredileri:
AKTS
5
Öğretim Dili: Türkçe
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Bölüm/Program Seçmeli
Dersin Seviyesi:
Lisans TYYÇ:6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Prof. Dr. EMİNE TÜRKMEN
Dersi Veren(ler): Prof. Dr. Emine Türkmen
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Öğrenciye diyabetli erişkin bireyin ve ailesinin diyabete ilişkin bakım ve eğitim gereksinimini karşılayacak bilgi, beceri ve tutum kazandırmaktır.
Dersin İçeriği: Bu ders; Diyabetin Tanımı, Epidemiyolojisi, Önemi ve Sınıflandırılması ,Diyabet Hemşiresinin Rol ve Sorumlulukları ve Ekip Yaklaşımı,Diyabette Tanı Koyma,Diyabette Güncel Tedavi Yaklaşımları,Oral Antidiyabetik Yönetimi,İnsulin Tedavisi Yönetimi,Diyabette Tıbbi Beslenme Yönetimi ve Sağlıklı Beslenme Yaklaşımları,Kendi Kendini İzleme ve Egzersizin Önemi,Diyabetin Acil Metabolik Komplikasyonları ve Hemşirelik Bakımı,Diyabetin Kronik Komplikasyonları ve Hemşirelik Bakımı,Özel Durumlarda Diyabet Yönetimi (gebelik, cinsellik, bağışıklama, seyahat),Diyabet Eğitimi, Diyabette Genel Sağlık Önerileri ve Danışmanlık ,Diyabetin Psikososyal Yönü ,Diyabette Korunma Stratejileri ve Korunmada Hemşirenin Rolü, Dersin Değerlendirilmesi konularını içermektedir.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Diyabetin epidemiyolojisini ve önemini kavrayabilmesi
2) Diyabet hemşireliği ile ilgili temel kavramları açıklayabilmesi
3) Diyabette korumanın ve erken tanının önemini tanımlayabilmesi
4) Diyabet tedavisi ve bakımı ile ilgili temel ve güncel bilgiyi kavrama ve hemşirelik bakım sürecinde kullanabilmesi
5) Diyabette sürekli bakım konusunda bilgi ve beceri kazanabilmesi
6) Diyabetli ve yakınlarının eğitimi için etkili yaklaşımları bilme ve eğitimi uygulayabilmesi
7) Diyabet hemşireliğinin gelişiminde önemli olacak araştırmaların planlaması ve yürütülmesi konusunda yeterli bilgi ve görüşü kazanabilmesi

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Dersin Tanıtılması, Diyabetin Tanımı, Epidemiyolojisi, Önemi ve Sınıflandırılması Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.11-13. Türkiye’de Diyabet Profili, Diyabet Bakım, İzlem ve Tedavisinde Mevcut Durum Değerlendirmesi, Çalıştay Raporu, 2009. s. 185-206. Diyabet El Kitabı, ed. Dinçağ N. Tor Ofset San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul, 2013. s. 5-8.
2) Diyabet Hemşiresinin Rol ve Sorumlulukları ve Ekip Yaklaşımı Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.1-10. Funnel M, Ozcan S, et al. International Standards for Diabetes Education, EOS Ajans, İstanbul, 2009. s. 14-15. Türkiye’de Diyabet Profili, Diyabet Bakım, İzlem ve Tedavisinde Mevcut Durum Değerlendirmesi, Çalıştay Raporu, 2009. S.89-105.
3) Diyabette Tanı Koyma Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.14-19.
4) Diyabette Güncel Tedavi Yaklaşımları Satman İ, İmamoğlu Ş, Yılmaz C ve ark., Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Klavuzu, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara, 2016. s.93-103
5) Oral Antidiyabetik Yönetimi Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.55-65.
6) İnsulin Tedavisi Yönetimi Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.55-65.
7) Diyabette Tıbbi Beslenme Yönetimi ve Sağlıklı Beslenme Yaklaşımları Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.21-30.
8) Kendi Kendini İzleme ve Egzersizin Önemi Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. S. 67-79, s.31-36. Türkiye’de Diyabet Profili, Diyabet Bakım, İzlem ve Tedavisinde Mevcut Durum Değerlendirmesi, Çalıştay Raporu, 2009.
9) Diyabetin Acil Metabolik Komplikasyonları ve Hemşirelik Bakımı Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.117-125.
10) Diyabetin Kronik Komplikasyonları ve Hemşirelik Bakımı Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.183-193. Türkiye’de Diyabet Profili, Diyabet Bakım, İzlem ve Tedavisinde Mevcut Durum Değerlendirmesi, Çalıştay Raporu, 2009. s. 207-223.
11) Özel Durumlarda Diyabet Yönetimi (gebelik, cinsellik, bağışıklama, seyahat) Geçmişten Geleceğe Diyabetes Mellitus, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, ed. İmamoğlu Ş, Satman İ, Akalın S, Salman S, Yılmaz C. Pelin Ofset Matbaacılık, Ankara, 2015. s.521-525.
12) Diyabet Eğitimi, Diyabette Genel Sağlık Önerileri ve Danışmanlık Geçmişten Geleceğe Diyabetes Mellitus, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, ed. İmamoğlu Ş, Satman İ, Akalın S, Salman S, Yılmaz C. Pelin Ofset Matbaacılık, Ankara, 2015. s.521-525.
13) Diyabetin Psikososyal Yönü Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002. s.195-203. Diyabet El Kitabı, ed. Dinçağ N. Tor Ofset San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul, 2013. s. 187-190. Geçmişten Geleceğe Diyabetes Mellitus, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, ed. İmamoğlu Ş, Satman İ, Akalın S, Salman S, Yılmaz C. Pelin Ofset Matbaacılık, Ankara, 2015. s.521-525.
14) Diyabette Korunma Stratejileri ve Korunmada Hemşirenin Rolü, Dersin Değerlendirilmesi Funnel M, Ozcan S, et al. International Standards for Diabetes Education, EOS Ajans, İstanbul, 2009. s.29. Türkiye’de Diyabet Profili, Diyabet Bakım, İzlem ve Tedavisinde Mevcut Durum Değerlendirmesi, Çalıştay Raporu, 2009. s. 169-182. Satman İ, İmamoğlu Ş, Yılmaz C ve ark., Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Klavuzu, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara, 2016. s. 197-201.
14) Diyabette Korunma Stratejileri ve Korunmada Hemşirenin Rolü, Dersin Değerlendirilmesi Funnel M, Ozcan S, et al. International Standards for Diabetes Education, EOS Ajans, İstanbul, 2009. s.29. Türkiye’de Diyabet Profili, Diyabet Bakım, İzlem ve Tedavisinde Mevcut Durum Değerlendirmesi, Çalıştay Raporu, 2009. s. 169-182. Satman İ, İmamoğlu Ş, Yılmaz C ve ark., Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Klavuzu, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara, 2016. s. 197-201.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002.
Diğer Kaynaklar: Erdogan S, Özcan Ş, et al. Diyabet Hemsireliği Temel Bilgiler, Ed. S. Erdogan, Yüce Yayınları, Istanbul, 2002.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes

1

2

3

4

5

6

7

Program Kazanımları
1) Ortaöğretimde kazandığı yeterliliklere dayalı olarak; lisans düzeyinde, sağlık alanıyla ilgili kavramları ve kavramlar arası ilişkileri kavrar ve sağlık alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur. 2
2) -Bilginin doğası, kaynağı, sınırları, doğruluğu, güvenirliliği ve geçerliliğini değerlendirme bilgisine sahip olur. 1
3) Lisans düzeyinde alana özgü, edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve olgusal bilgileri kullanır. 2
4) Sağlık alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak bilimsel olarak kanıtlanmış verileri yorumlar, değerlendirir, sorunları tanımlar, analiz eder, bilgiyi paylaşır ve ekip çalışması yapar.
5) Sağlık alanı ile ilgili bilgisayar programlarını, ilgili teknolojileri ve eğitim araçlarını kullanır. 2
6) Sağlık alanı ile ilgili sahip olduğu ileri bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
7) Sağlık alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır. 2
8) Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar, yönetir ve süreci izleyip değerlendirir. 1
9) Sağlık alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.
10) Öğrenme gereksinimlerini ve öğrenme kaynaklarını belirler, kaynakları etkin kullanarak öğrenme işlevini yönlendirir. 2
11) Yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve davranışa dönüştürür. 1
12) Sağlık alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarır, ilgili kişi ve kurumların görüşlerini, istek ve beklentilerini alır. 1
13) Sağlık alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini, nicel ve nitel verilerle destekleyerek, ekip çalışması içinde ve sürecin etkin bir elemanı olarak, uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır. 1
14) Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için diğer meslek grupları ile işbirliği içinde proje ve etkinlikler düzenler ve bunları uygular. 2
15) Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar. 1
16) Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. 2
17) Sağlık alanında toplumun ve dünyanın gündemindeki olayları/gelişmeleri izler ve değerlendirir 1
18) Sözel ve yazılı olarak kendini etkin ifade eder. 2
19) Sağlık alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında ilgili disiplinlerden kişilerle işbirliği yapar ve toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
20) Kalite Yönetimi ve Süreçlerine uygun davranır ve katılır. 2
21) Birey ve toplum sağlığı, çevreyi koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olur ve uygular.
22) Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik, mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır. 2
23) Dış görünüm, tavır, tutum ve davranışları ile topluma örnek olur.
24) Sağlıklı ve hasta bireyin yapısını, fizyolojik fonksiyonlarını , davranışlarını ve sağlık ile fiziksel ve sosyal çevre arasındaki ilişkiyi ileri düzeyde kavrama bilgisine sahip olur. 1
25) Sağlık personelinin uygulama eğitimine katılabilme yeteneğine ve bu personelle çalışma deneyimine sahiptir.
26) Programın özüne ve amacına uygun olarak planlanmış, kendi alanında nitelikli yetkililer tarafından denetlenen yerlerde, klinik uygulamalar yaparak yeterli bir klinik deneyime sahip olur. 2 2
27) Diğer sağlık disiplinleri ile çalışabilme deneyimine sahiptir.
28) Amacına uygun program oluşturma, planlama, yürütme ve değerlendirmede uluslararası standartlarda mesleki otonomisini kullanacak ve klinik uygulamalar yapacak düzeyde yeterli deneyime sahiptir. 2 1

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Ortaöğretimde kazandığı yeterliliklere dayalı olarak; lisans düzeyinde, sağlık alanıyla ilgili kavramları ve kavramlar arası ilişkileri kavrar ve sağlık alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur. 1
2) -Bilginin doğası, kaynağı, sınırları, doğruluğu, güvenirliliği ve geçerliliğini değerlendirme bilgisine sahip olur.
3) Lisans düzeyinde alana özgü, edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve olgusal bilgileri kullanır. 2
4) Sağlık alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak bilimsel olarak kanıtlanmış verileri yorumlar, değerlendirir, sorunları tanımlar, analiz eder, bilgiyi paylaşır ve ekip çalışması yapar. 2
5) Sağlık alanı ile ilgili bilgisayar programlarını, ilgili teknolojileri ve eğitim araçlarını kullanır.
6) Sağlık alanı ile ilgili sahip olduğu ileri bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak sorumluluk alır. 2
7) Sağlık alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
8) Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar, yönetir ve süreci izleyip değerlendirir. 2
9) Sağlık alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.
10) Öğrenme gereksinimlerini ve öğrenme kaynaklarını belirler, kaynakları etkin kullanarak öğrenme işlevini yönlendirir. 2
11) Yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve davranışa dönüştürür.
12) Sağlık alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarır, ilgili kişi ve kurumların görüşlerini, istek ve beklentilerini alır. 2
13) Sağlık alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini, nicel ve nitel verilerle destekleyerek, ekip çalışması içinde ve sürecin etkin bir elemanı olarak, uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır.
14) Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için diğer meslek grupları ile işbirliği içinde proje ve etkinlikler düzenler ve bunları uygular.
15) Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar. 1
16) Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. 2
17) Sağlık alanında toplumun ve dünyanın gündemindeki olayları/gelişmeleri izler ve değerlendirir
18) Sözel ve yazılı olarak kendini etkin ifade eder.
19) Sağlık alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında ilgili disiplinlerden kişilerle işbirliği yapar ve toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. 2
20) Kalite Yönetimi ve Süreçlerine uygun davranır ve katılır.
21) Birey ve toplum sağlığı, çevreyi koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olur ve uygular.
22) Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik, mevzuata ve mesleki etik kurallarına uygun davranır.
23) Dış görünüm, tavır, tutum ve davranışları ile topluma örnek olur.
24) Sağlıklı ve hasta bireyin yapısını, fizyolojik fonksiyonlarını , davranışlarını ve sağlık ile fiziksel ve sosyal çevre arasındaki ilişkiyi ileri düzeyde kavrama bilgisine sahip olur.
25) Sağlık personelinin uygulama eğitimine katılabilme yeteneğine ve bu personelle çalışma deneyimine sahiptir.
26) Programın özüne ve amacına uygun olarak planlanmış, kendi alanında nitelikli yetkililer tarafından denetlenen yerlerde, klinik uygulamalar yaparak yeterli bir klinik deneyime sahip olur. 3
27) Diğer sağlık disiplinleri ile çalışabilme deneyimine sahiptir.
28) Amacına uygun program oluşturma, planlama, yürütme ve değerlendirmede uluslararası standartlarda mesleki otonomisini kullanacak ve klinik uygulamalar yapacak düzeyde yeterli deneyime sahiptir. 1

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı Aktiviteye Hazırlık Aktivitede Harçanan Süre Aktivite Gereksinimi İçin Süre İş Yükü
Ders Saati 2 2 4
Sınıf Dışı Ders Çalışması 1 1 1
Ara Sınavlar 5 5 25
Final 10 10 100
Toplam İş Yükü 130