| İlk ve Acil Yardım (İÖ) | |||||
| Önlisans | TYYÇ: 5. Düzey | QF-EHEA: Kısa Düzey | EQF-LLL: 5. Düzey | ||
| Ders Kodu: | UNI032 | ||||
| Ders İsmi: | Sosyolojiye Giriş | ||||
| Ders Yarıyılı: | Bahar | ||||
| Ders Kredileri: |
|
||||
| Öğretim Dili: | |||||
| Ders Koşulu: | |||||
| Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||
| Dersin Türü: | Üniversite Seçmeli | ||||
| Dersin Seviyesi: |
|
||||
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||
| Dersin Koordinatörü: | Dr. Öğr. Üy. SELEN YANMAZ | ||||
| Dersi Veren(ler): | Dr. Ekrem SALTIK | ||||
| Dersin Yardımcıları: |
| Dersin Amacı: | Bu dersin amacı; öğrencileri Sosyoloji sosyal biliminin genel bir anlayışı ile “donatmaktır”. |
| Dersin İçeriği: | Toplumbilim kavramlarını kavrayış. Toplumbilmin kurucuları ve sonra onları izleyen kuramcı ile âşinâ bulunuş. Toplumsal meseleler ile alâkalı durum ve oluşumlar karşısında sosyolojik tasavvur imtiyazına sahip oluş. Gezegenimizdeki konumlara göre kültürlerin çeşitliliğinden ve toplumsallaşma süreçlerinin izafîliğinden haberdar bulunmak. Ona göre de, peşin hükümlerden âzâde ve kabûlcülükte engin olmak. |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Toplumun bilimsel gözlemini yapabilir; toplu davranış örüntülerini teşhis edip tanımlayabilir. Toplumda mevcut sosyal kurumları algılar. Onların önemlerini kavrar. Uygarlık tarihindeki aşamaları genel hatlarıyla sayar. Toplumbilmin kurucularından haberdar olduğunu gösterir. Yakın tarihli toplumbilimcileri ismen sayar. Önem verdikleri konuları ayırdeder. İbn-i Haldun ile Müslüman Sosyolojisinin de gündeme geldiğini bilir. Ziya Gökalp’ten itibaren Türk Sosyolojisinin öncülerini sıralar. Sosyolojinin bilgi ve veri toplama yöntemlerinden haberdarlığını ortaya kor. Kültür konusunun göreceliğine örnekler verir. İnsanlığa daha geniş bir ufuk ve hoşgörü içinde bakış istikametinde; bu dersin kazanımlarını açıklar. |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | “Sosyoloji” kelimesinin lûgat mânâsı (sözlük anlamı) ve cevap bulmaya gayret ettiği sualler. Toplumun vasıfları (özellikleri). Toplumların sınıflandırılması. | - |
| 2) | Kümeler ve tasnif çeşitleri. Grup dinamiğine ve liderlek (önderlik / rehberlik) mefhumuna (kavramına) kısa bir bakış. Liderliği, yöneticilikten tefrik ediş (ayırdediş). | - |
| 3) | Toplumbilimsel düşüncenin evrimi (tekâmülü). Anılan bilim dalının öncüleri: Saint-Simon, Comte, Durkheim, Marx, Weber gibi Toplumbilim kuramcıları. | - |
| 4) | Sosyoloji / Toplumbilim, diğer beşerî (sosyal) bilimlerle nasıl karşılaştırılabilir? Tarih ve Tarih yazıcılığı ile mukayeseye bir vurgu. Avrupa’nın Medeniyet tarihçesine özlü bir bakış: 100-Yıl-Savaşları, Ortodoks Kilisesi’nin Katoliklik’ten ayrılması (İtizâl / şizm), Rönesans, Reform ve Protestanlığın çıkışı, Aydınlanma devri. | - |
| 5) | Ticaret kapitalizmi (Merkantilizm) ve sermaye temerküzü (birikimi), Sanayi Devrimi ve neticeleri, Müstemlekelerin (sömürgelerin)―Portekiz ve İspanya’dan Fransa, Birleşik Krallık ve Felemenk’e—el değiştirmesi, Fransız ve Rus ihtilâlleri ile ileriki seğirdimleri. | - |
| 6) | Osmanlı İmparatorluğu’nun, Karlofça Muahedesi (Antlaşması) ile toprak kaybından itibaren gerilemesi. Denizlerde mağlûbiyet (Çeşme ve Navarin baskınlarına mâruz kalış). Çâre bulma teşebbüsleri. 1839 Tanzimat hareketi. Kırım Savaşı. (Buradan itibaren, Cumhuriyet dönemine kadar özet). | - |
| 7) | Yakın dönemin toplumbilimcileri ve onların sosyal olguları yorumsama tarzları. | - |
| 8) | (Michel Foucault üzerinde özel bir vurgu ile) post-modern görüşlere bir nazar. | - |
| 9) | Müslümanların İçtimaiyat çalışmalarına bir misâl olarak İbn-i Haldun’un çalışmaları. Osmanlı’nın son dönemleri ile cumhuriyetin başlarında toplumbilim faaliyetleri. | - |
| 10) | Nüfus bilimine (Demografi) dair bir kısa tanıtım ve ilgili tarifler. | - |
| 11) | Tarih içinde balıkçı toplumlar ve günümüze yansıyan izleri. Tarih içinde denizci toplumlar (Girit ve diğer ticaret erbâbı sahil şehir-devletleri) ve günümüze yansıyan izleri. | - |
| 12) | Çeşitli sosyal müesseselere (kurum) bir bakış (Aile, Maarif / Eğitim, İktisat, Siyaset, Din, Serbest Zaman Değerlendirme). Alkolizm dâhil olmak üzere Sosyal İnhiraf (sapma). | - |
| 13) | Dıştan gözükmeyen davranış kalıpları (tavırlar / tutumlar, inançlar, kanaatler). Modalar, aşırı modalar, toplumsal çılgınlıklar, şehir efsaneleri. | - |
| 14) | Kültür (Hars / Ekin) ve ilgili meseleler. Küreselleşme, getiri ve götürüleri. | - |
| Ders Notları / Kitaplar: | BAUMAN, Zygmunt, Tim May (2019), Sosyolojik Düşünmek, 20. Baskı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul GİDDENS, Anthony (2016), Sosyoloji (Kısa Fakat Eleştirel Bir Giriş), 6. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara ÖZKALP, Enver vd. (2005), Davranış Bilimlerine Giriş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir RIUTORT, Philippe (2017), Sosyolojiye Giriş Dersleri, Doğu Batı Yayınları, Ankara WEBER, Max (2012), Sosyal Bilimlerin Metodolojisi, 3. Baskı, Küre Yayınları, İstanbul |
| Diğer Kaynaklar: | ARON, Raymond (2017), Sosyolojik Düşüncenin Evreleri, 10. Baskı, Kırmızı Yayınevi, İstanbul ARONSON, Elliot, vd. (2012), Sosyal Psikoloji, Kaknüs Yayınları, İstanbul ARSLANTÜRK, Zeki, Tayfun Amman (2013), Sosyoloji (Kavramlar, Kurumlar, Süreçler, Teoriler), 9. Baskı, Çamlıca Yayınları, İstanbul BALLANTİNE, Jeanne H. (2019), Our Social World: Introduction to Sociology, 7th Edition, SAGE Publications, ABD BENTON, Ted (2013), Sosyolojinin Felsefi Kökenleri, Küre Yayınları, İstanbul BOTTOMORE, Tom, Robert Nisbet (2019), Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, 10. Baskı, Kırmızı Y, İstanbul BOZKURT, Veysel (2018), Değişen Dünyada Sosyoloji, Ekin Kitabevi, Bursa BROWNE, Ken (2019), An Introduction to Sociology, 5th Edition, Polity Publishing, ABD ELIAS, Norbert (2016), Sosyoloji Nedir, Olvido Kitap, İstanbul GİDDENS, Anthony, Philip W. Sutton (2019), Sosyoloji, 8. Baskı, Kırmızı Yayınevi, İstanbul LENSKI, Gerhard (1991). Human Societies: A Macrolevel Introduction to Sociology, 6th Edition, McGraw-Hill Book Company, New York. MAUSS, Marcel (2017), Sosyoloji ve Antropoloji, 4. Baskı, Doğu Batı Yayınları, Ankara ÖZDALGA, Elisabeth (2016), Tarihsel Sosyoloji, Doğu Batı Yayınları, Ankara RICHTER, Rudolf (2012), Sosyolojik Paradigmalar, 3. Baskı, Küre Yayınları, İstanbul RITZER, George (2017),Sociolical Theory, 7th Edition, SAGE Publications, ABD RITZER, George, Wendy W. Murphy (2019) Introduction to Sociology, 5th Edt.., SAGE Pub., ABD STEWART, Elbert W. & GLYNN, James (1985). Introduction to Sociology, McGraw-Hill Book, ABD STOLLEY, Kathy S. (2005). The Basics of Sociology, GreenwoodPress, Westport, London. TEZCAN, Mahmut (2016). Sosyolojiye Giriş, 9. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara. TOLAN, Barlas (2005). Sosyoloji, Gazi Kitabevi, Ankara. TOPÇU, Nurettin (2013). Sosyoloji, Dergah Yayınları, İstanbul. TURNER, Jonathan H. (2013). The Emergence of Sociological Theory, 7th Edt.., SAGE Pub., ABD |
| Course Learning Outcomes | 1 |
||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Program Kazanımları | |||||||||||||||
| 1) İlk ve Acil Yardım alanındaki güncel bilgileri içeren ders malzemelerini, uygulama araç-gereçlerini, bilgi teknolojilerini ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı derslerden edindiği temel bilgi birikimini, becerilerini, yetkinliğini ve tecrübelerini etkili bir biçimde kullanarak bunları mesleki olarak değerlendirir. | |||||||||||||||
| 2) Ani hastalanma, acil doğum, kaza, felaket veya yaralanma gibi acil durumlarda olay yerine hızla ulaşarak, varsa doktor ile birlikte durumu değerlendirir, gerekiyorsa ilk müdahaleyi yapar, hasta transportu sırasında hasta veya yaralıların durumlarına uygun pozisyon verir ve uygun hastane acil servisine doğru yöntemle naklini sağlar. | |||||||||||||||
| 3) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili sahip olduğu temel bilgi birikimini kullanarak verilen bir görevi bağımsız olarak yürütür. | |||||||||||||||
| 4) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri kullanarak gerekli olduğu durumlarda görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağını doğru ve hızlı bir biçimde kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, düşüncelerini ve problemlere ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve/veya sözlü olarak aktarır. | |||||||||||||||
| 5) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde uyumlu bir şekilde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir, bu şartlara bağlı kalarak Hasta ile ilgili gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutar. | |||||||||||||||
| 6) Meslektaşları, hastaları ve hasta yakınları, hekimler ve diğer tüm sağlık çalışanları ile yazılı ve/veya sözlü olarak etkin bir iletişim kurar ve farklı disiplinlerle etkili bir şekilde çalışma becerisine sahiptir. | |||||||||||||||
| 7) Sağlık sistemi içerisinde bulunan kurum ve kuruluşları tanır; İlk ve Acil Yardım alanında çalışan bir birey olarak her türlü görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik ve mevzuatı bilir ve buna uygun hareket eder. | |||||||||||||||
| 8) Yaşam boyu öğrenme bilincine sahiptir ve öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirir. | |||||||||||||||
| 9) Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinliklere katkı verir. | |||||||||||||||
| 10) Sağlık alanında kullanılan tıbbi cihazların yapısı, özellikleri, kullanım alanları ve yasal düzenlemeler hakkında edindiği bilgi ve birikimleri kullanarak; bu bilgileri araştırma, geliştirme ve teknolojik gelişmelerin takibinde kullanır. | |||||||||||||||
| 11) Acil yardım durumunda olay yerinde sakin, hızlı, seri ve doğru karar vererek hem hastanın hem de kendisinin bedensel, sosyal ve ruhsal sağlığını koruyabilme ve en üst düzeyde tutabilme bilgi ve becerisine sahiptir. | |||||||||||||||
| 12) Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler. | |||||||||||||||
| 13) Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |||||||||||||||
| 14) Mesleki hastalık ve kazalara yönelik önlemleri bilir ve bu durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği esaslarını uygular. | |||||||||||||||
| 15) Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve katılır. | |||||||||||||||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Orta | 3 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | İlk ve Acil Yardım alanındaki güncel bilgileri içeren ders malzemelerini, uygulama araç-gereçlerini, bilgi teknolojilerini ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı derslerden edindiği temel bilgi birikimini, becerilerini, yetkinliğini ve tecrübelerini etkili bir biçimde kullanarak bunları mesleki olarak değerlendirir. | |
| 2) | Ani hastalanma, acil doğum, kaza, felaket veya yaralanma gibi acil durumlarda olay yerine hızla ulaşarak, varsa doktor ile birlikte durumu değerlendirir, gerekiyorsa ilk müdahaleyi yapar, hasta transportu sırasında hasta veya yaralıların durumlarına uygun pozisyon verir ve uygun hastane acil servisine doğru yöntemle naklini sağlar. | |
| 3) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili sahip olduğu temel bilgi birikimini kullanarak verilen bir görevi bağımsız olarak yürütür. | |
| 4) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri kullanarak gerekli olduğu durumlarda görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağını doğru ve hızlı bir biçimde kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, düşüncelerini ve problemlere ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve/veya sözlü olarak aktarır. | |
| 5) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde uyumlu bir şekilde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir, bu şartlara bağlı kalarak Hasta ile ilgili gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutar. | |
| 6) | Meslektaşları, hastaları ve hasta yakınları, hekimler ve diğer tüm sağlık çalışanları ile yazılı ve/veya sözlü olarak etkin bir iletişim kurar ve farklı disiplinlerle etkili bir şekilde çalışma becerisine sahiptir. | |
| 7) | Sağlık sistemi içerisinde bulunan kurum ve kuruluşları tanır; İlk ve Acil Yardım alanında çalışan bir birey olarak her türlü görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik ve mevzuatı bilir ve buna uygun hareket eder. | |
| 8) | Yaşam boyu öğrenme bilincine sahiptir ve öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirir. | |
| 9) | Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinliklere katkı verir. | |
| 10) | Sağlık alanında kullanılan tıbbi cihazların yapısı, özellikleri, kullanım alanları ve yasal düzenlemeler hakkında edindiği bilgi ve birikimleri kullanarak; bu bilgileri araştırma, geliştirme ve teknolojik gelişmelerin takibinde kullanır. | |
| 11) | Acil yardım durumunda olay yerinde sakin, hızlı, seri ve doğru karar vererek hem hastanın hem de kendisinin bedensel, sosyal ve ruhsal sağlığını koruyabilme ve en üst düzeyde tutabilme bilgi ve becerisine sahiptir. | |
| 12) | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler. | |
| 13) | Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |
| 14) | Mesleki hastalık ve kazalara yönelik önlemleri bilir ve bu durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği esaslarını uygular. | |
| 15) | Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve katılır. |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Ara Sınavlar | 1 | % 40 |
| Final | 1 | % 60 |
| Toplam | % 100 | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 40 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 60 | |
| Toplam | % 100 | |
| Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Aktiviteye Hazırlık | Aktivitede Harçanan Süre | Aktivite Gereksinimi İçin Süre | İş Yükü | ||
| Ders Saati | 3 | 1 | 13 | 42 | |||
| Sınıf Dışı Ders Çalışması | 13 | 1 | 2 | 39 | |||
| Ara Sınavlar | 1 | 20 | 1 | 21 | |||
| Final | 1 | 30 | 1 | 31 | |||
| Toplam İş Yükü | 133 | ||||||