Türk Dili ve Edebiyatı Önizleme
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

TDE204

Ders İsmi:

Türkiye Türkçesi: Cümle ve Anlam Bilgisi

Ders Yarıyılı:

Bahar

Ders Kredileri:

AKTS

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Doç. Dr. FEYZİ ÇİMEN

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:	Türkçe cümle yapısı ile Anlambilimin temel kavram ve özelliklerini kavratmak.
Dersin İçeriği:	Türkiye Türkçesinin cümle türleri ve cümle dizini hakkında genel bilgiler, cümle unsurları ve cümlenin öğeleri, bu öğelerin fonksiyonları, edebî metinler üzerinde cümle tahlilleri; anlambilimin konuları, metotları, tarihi gelişimi, kelime, cümle ve metin bağlamında anlam derecelerinin ve görünüşlerinin çeşitleri.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Söz dizimi ve cümleyi tanımlayabilir.
2) Cümle bilgisi ile anlam bilgisi ilişkisini açıklayabilir.
3) Bir metni cümle öğeleri bakımından değerlendirebilir.
4) Bir metni anlambilimi bakımından değerlendirebilir.
5) Cümle bilgisi ve anlam bilgisinin temel kavramlarını açıklayabilir.

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Cümle ve özellikleri
2)	Cümlenin öğeleri
3)	Temel ögeler: Özne, Yüklem.
4)	Yardımcı ögeler: Nesne, Zarf Tümleci, Dolaylı Tümleç.
5)	Yapısına göre cümleler, Yüklemine göre cümleler
6)	Anlamına göre cümleler
7)	Dizilişine göre cümleler
8)	Vize
9)	Anlam Bilimi, Varlık ve anlam ilişkisi.
10)	Anlam Türleri
11)	Anlam olayları (Daralma, Genişleme, İyileşme, Kötüleşme)
12)	Alegori, İroni
13)	Çok anlamlılık
14)	Anlatım kusurları ve Yanlış Anlatım, Cümle çözümleme pratiği

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Karahan, Leyla, Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yay, Ankara,1995.
Mehmedoğlu, A. Türkiye Türkçesinde Cümle Öğelerine Yeni Bir Bakış, Değişim Yay., Sakarya, 2006.
Karaağaç, Günay, Türkçenin Söz Dizimi, Kesit Yay., İstanbul, 2009.
Özkan, M.- Sevinçli V., Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, Akademik Kitaplar, İstanbul 2009.
Mehmedoğlu,A.,Türkiye Türkçesinde Bağımlı Birleşik Cümle Söz Dizimi,Aşiyan Yay.,Adapazarı, 2001.
Karaörs, M.M.,Türkçenin Söz Dizimi ve Cümle tahlilleri, Kayser,1993.

Diğer Kaynaklar:

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes	1	2	3	4	5
Program Kazanımları
1) Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.
2) Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.
3) Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.
4) Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5) Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.
6) Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.
7) Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8) Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9) Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10) Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.
11) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12) Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13) Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.
14) Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Orta	3 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.	3
2)	Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.
3)	Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.
4)	Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5)	Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.	3
6)	Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.
7)	Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8)	Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9)	Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10)	Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.
11)	Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12)	Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13)	Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.	3
14)	Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ara Sınavlar	1	% 40
Final	1	% 60
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	Aktiviteye Hazırlık	Aktivitede Harçanan Süre	Aktivite Gereksinimi İçin Süre	İş Yükü
Ders Saati	13	2	3		65
Ara Sınavlar	1	13	2		15
Final	1	14	2		16
Toplam İş Yükü					96