Türk Dili ve Edebiyatı Önizleme
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

TDE020

Ders İsmi:

Sentaks

Ders Yarıyılı:

Güz
Bahar

Ders Kredileri:

AKTS

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm/Program Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Doç. Dr. FEYZİ ÇİMEN

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:	Öğrenciyi sentaks ana kavramlarla tanıştırmaktır, öğrenciye cümle yapısını ve cümledeki kelimelerin söz dizimi ve morfolojik rolü analize yapabilme becerisini kazandırmaktır.
Dersin İçeriği:	Türkiye Türkçesinin sözdizimi, cümle unsurları ve cümlenin öğeleri ve bu öğelerin fonksiyonları, edebî metinler üzerinde cümle tahlilleri.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Bu dersin sonunda öğrenci Türkçe kelime grupları, cümleleri yapıları ve cümleler arası ilişki türleri hakkında biçim ve anlam özelliklerini anlatabilir.
2) Öğrenci, hem dizimin hem de cümlenin ögelerinin rolünü inceleyebilir.
3) Öğrenci, basit cümlenin türleri ayırabilir, teorik bakımından açıklayabilir.
4) Öğrenci, basit cümleye ait noktalama kurallarını tanır ve uygulayabilir.
5) Öğrenci, cümlenin asli unsuru olarak yüklem/fiil- hareket kavramı, zaman kavramı, basit ve birleşik zamanlar ve bunların ifade ettiği anlamları bilebilir.

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Basit kelime grupları
2)	Zincirleme kelime grupları, çok öğeli kelime grupları
3)	Cümlenin asli unsuru olarak yüklem/fiil 1: Hareket kavramı
4)	Cümlenin asli unsuru olarak yüklem/fiil 2: Zaman kavramı. Fiilde zaman. Basit ve birleşik zamanlar ve bunların ifade ettiği anlamlar.
5)	Cümlenin asli unsuru olarak yüklem/fiil 3: Fiilde kılınış.
6)	Cümlenin yardımcı unsurları: Nesne, yer ve zaman tamamlayıcıları.
7)	Genel Tekrar
8)	Vize
9)	Yapıları bakımından cümleler: İsim cümlesi, fiil cümlesi ve fiil cümlesinde çatılar. Yapıları bakımından cümleler: Soru cümleleri
10)	Yapıları bakımından cümleler: (Dilek kipli cümleler) ve ifade ettikleri anlamlar.
11)	Yapıları bakımından cümleler: Birleşik cümleler: İç içe birleşik cümleler, ki'li birleşik cümleler, girişik cümleler, sıralı cümle, bağlı cümle.
12)	Cümleler arası kurulan ilişki türleri: Sebep-sonuç, şart, istisna, çıkarım, benzetme.
13)	Cümleler arası kurulan ilişki türleri: Tersinelik, atıf (bağlama), ihtimal, tercih, sınırlama, değiştirme, birliktelik.
14)	Genel Tekrar

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Leyla Karahan, Türkçede Söz Dizimi, Tıpkı Basım, 1 Ocak 2000 Günay Karaağaç, Türkçenin Söz Dizimi, Kesit Yayınları, İstanbul, 2010 Kamile İmer, Ahmet Kocaman, Sumru Özsoy: Dilbilim Sözlüğü, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları (İlgili maddeler)
Diğer Kaynaklar:	Leyla Karahan, Türkçede Söz Dizimi, Tıpkı Basım, 1 Ocak 2000 Günay Karaağaç, Türkçenin Söz Dizimi, Kesit Yayınları, İstanbul, 2010 Kamile İmer, Ahmet Kocaman, Sumru Özsoy: Dilbilim Sözlüğü, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları (İlgili maddeler)

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes	1	2	3	4	5
Program Kazanımları
1) Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.
2) Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.
3) Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.
4) Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5) Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.
6) Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.
7) Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8) Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9) Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10) Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.
11) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12) Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13) Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.
14) Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Orta	3 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.	3
2)	Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.	2
3)	Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.
4)	Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5)	Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.
6)	Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.
7)	Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8)	Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9)	Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10)	Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.	2
11)	Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12)	Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13)	Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.	3
14)	Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ara Sınavlar	1	% 40
Final	1	% 60
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	Aktiviteye Hazırlık	Aktivitede Harçanan Süre	Aktivite Gereksinimi İçin Süre	İş Yükü
Ders Saati	13	3	3		78
Ara Sınavlar	1	16	2		18
Final	1	20	2		22
Toplam İş Yükü					118