Türk Dili ve Edebiyatı Önizleme
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

TDE013

Ders İsmi:

Eleştirel Metin Okuma

Ders Yarıyılı:

Güz
Bahar

Ders Kredileri:

AKTS

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm/Program Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Dr. Öğr. Üy. MEHMET ALİ GÜNDOĞDU

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:	Edebi metinlerin farklı kuramlarla değerlendirerek, öğrencilerin özgün ve bilimsel bakış açısı kazanmasını sağlamak.
Dersin İçeriği:	Edebiyat metinleri “açık yapıt” örneğidir. Bu nedenle de edebi metinler, metnin bağlamına uygun olmak şartıyla farklı edebiyat kuramları ekseninde okunabilirler. Bu derste seçilen edebi metinler, farklı edebiyat kuramlarına göre incelenmektedir.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Dünya ve Türk edebiyatından seçilen örnek metinlerden hareketle, edebi metinleri kuramsal bir çerçeve ve bakış açısı ekseninde yorumlayabilir.
2) Edebi metinlerin farklı kuramlarla değerlendirebilir.
3) Öğrencilerin özgün ve bilimsel bir bakış açısı kazanmalarını sağlayabilir.
4) Edebi eleştiriyi tanımlayabilir
5) Biyografik eleştiri kavramını açıklayabilir.

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Edebiyat teorisi kavramı ve Aristo’nun Poetika adlı eseri	Aristo, Poetika, çev. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
2)	Edebi eleştiri kavramı ve Türk ve Dünya edebiyatında Edebi eleştirinin tarihine kısa bir bakış	Bilgin Güngör, Edebiyat Eleştirisi, Şule Yayınları İstanbul.
3)	Biyografik eleştiri kavramı	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
4)	Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna adlı eserinin, “Değirmen”, “Hasanboğuldu”, “Duvar” hikâyelerinin biyografik eleştiri yöntemiyle incelenmesi	Mehmet Güneş, Sabahattin Ali’nin Eserlerinin Kaynakları Roman, Hikâye ve Şiirlerinde Biyografik Unsurlar, Hece Yayınları Ankara.
5)	Halikarnas Balıkçısı’nın Aganta Burina Burinata romanının biyografik eleştiri yöntemiyle incelenmesi	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
6)	Sait Faik Abasıyanık’tan seçilen hikâyelerin biyografik eleştiri yöntemiyle incelenmesi	Rene Wellek, Austin Warren, Edebiyat Teorileri, Çev. Ömer Faruk Huyugüzel, Dergah Yayınları İstanbul.
7)	Edebiyat ve toplum ilişkisi, sosyolojik eleştiri ve edebiyat sosyolojisi kavramları	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
8)	Adalet Ağaoğlu’nun “Yüksek Gerilim”, “Bi Sevmekten Bi Ölümden”, Füruzan’ın “Parasız Yatılı”, Mustafa Kutlu’nun Yokuşa Akan Sular adlı eserlerinin sosyolojik eleştiri yöntemiyle incelenmesi	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
9)	Edebiyat ve psikoloji ilişkisi, psikanalitik eleştiri kavramı	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
10)	Sophokles’in Kral Oidipus, Euripides’in Electra oyunlarının psikanalitik eleştiri yöntemiyle değerlendirilmesi	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
11)	Edebiyat ve tarih ilişkisi, tarihsel eleştiri kavramı; Tevfik Fikret, Mehmet Akif Ersoy, Faruk Nafiz Çamlıbel seçme şiirlerin tarihsel eleştiri yöntemiyle incelenmesi	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
12)	Arketipçi Eleştiri yöntemi; Peyami Safa’nın Matmazel Noraliya’nın Koltuğu romanının arketipçi eleştiri yöntemiyle değerlendirilmesi	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
13)	Yeni Eleştiri Yöntemi; Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı’dan seçme metinlerin yeni eleştiri yöntemiyle incelenmesi	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
14)	Necip Fazıl Kısakürek, Sezai Karakoç, Cahit Sıtkı Tarancı, Nazım Hikmet Ran, Asaf Halet Çelebi, Orhan Veli Kanık, Ziya Osman Saba, Bedri Rahmi Eyüboğlu’ndan seçme şiirlerin yeni eleştiri yöntemiyle incelenmesi	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları İstanbul.
Diğer Kaynaklar:	Aristo, Poetika, çev. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi İstanbul. Bilgin Güngör, Edebiyat Eleştirisi, Şule Yayınları İstanbul. Rene Wellek, Austin Warren, Edebiyat Teorileri, Çev. Ömer Faruk Huyugüzel, Dergah Yayınları İstanbul. Mehmet Güneş, Sabahattin Ali’nin Eserlerinin Kaynakları Roman, Hikâye ve Şiirlerinde Biyografik Unsurlar, Hece Yayınları Ankara.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes	1	2	3	4	5
Program Kazanımları
1) Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.
2) Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.
3) Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.
4) Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5) Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.
6) Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.
7) Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8) Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9) Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10) Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.
11) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12) Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13) Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.
14) Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Orta	3 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.
2)	Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.
3)	Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.	3
4)	Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5)	Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.
6)	Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.	2
7)	Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8)	Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9)	Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10)	Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.
11)	Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12)	Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13)	Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.
14)	Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ara Sınavlar	1	% 40
Final	1	% 60
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	Aktiviteye Hazırlık	Aktivitede Harçanan Süre	Aktivite Gereksinimi İçin Süre	İş Yükü
Ders Saati	13	2	3		65
Ara Sınavlar	1	13	2		15
Final	1	16	2		18
Toplam İş Yükü					98