Türk Dili ve Edebiyatı Önizleme
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

TDE006

Ders İsmi:

Dilbilimine Giriş

Ders Yarıyılı:

Güz
Bahar

Ders Kredileri:

AKTS

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm/Program Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Doç. Dr. FEYZİ ÇİMEN

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:	Dilbilimin temel taşları olan dil fenomeni, dünya dilleri, sesbilim (fonetik ve fonoloji), biçimbilim (morfoloji), dizimbilim (sentaks), sözcükbilim (leksikoloji), sözlükbilim (leksikografi), adbilim (onomastik), anlambilim (semantik) alanları hakkında temel bilgiler vermektir.
Dersin İçeriği:	The phenomenon of language, languaes of the world, topics covered by linguistics, the history and development of the various branches of linguistics, the coordinated use of these branches and the practical application of the expertise acquired in these fields in the study of Turkic languages.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Dil fenomeni, dilbilimin temel konuları hakkında bilgi verebilir.
2) Dünya dilleri hakkında temel bilgileri verebilir.
3) Dilbilimin değişik alanlarında edinilen bilgilerin eşgüdümlü kullanılması için gerekli temel teorik ve pratik bilgileri verebilir.
4) Bu temel bilgilerin Türk dilleri üzerine yapılan araştırmalarda kullanılması için gerekli temel teorik ve pratik bilgileri verir.

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Genel Giriş: Dil, Dilbilim, Dilbilim Tarihine Bir Bakış, Bugünkü Dilbilimin Dalları, Sesbilim, Fonoloji, Biçimbilgisi, Dizimbilgisi, Anlambilim, Sözcükbilim, Sözlükbilgisi, Adbilim, Lehçebilim, Öteki Alanlar, Dilbilimde Yöntemler
2)	Dil: 1. Bildirişme, İşaretbilim; 2. İnsan Dili, Dil-Düşünme İlişkisi, Dilin Tanımı, Dilin Birimleri; 3. Dille Toplumun ve Kültürün İlişkisi; 4. Dille Gerçek ya da Anlatım Yolu Sorunu, Çeviri Sorunu, Makineli Çeviri; 5. Dilin Türleri, Özel Diller, Argo, Yapma Diller; 6. Dilin Doğuşu
3)	Yeryüzündeki Diller: 1. Yeryüzünde Konuşulan Diller, Sayıları, Dil Akrabalığı; 2. Dil Tipolojisi, Dil Sınıflamaları; 3. Kaynak Bakımından Diller, Başlıca Dil Aileleri; 4. Diller Arasındaki İlişkiler, Alışverişler, Kültür Akrabalıkları; 5. Lehçebilim, Dil, Lehçe, Ağız, Dil Atlasları
4)	Dilin İncelenmesi, Araştırmalar, İncelemeler: Genel Bir Bakış
5)	Sesbilim, Dalları, Konuları: 1. Akustik Sesbilim; 2. Fizyolojik Sesbilim; 3. Söyleyiş Sesbilimi; 4. Dil Seslerinde Değişmeler ve Gelişmeli Sesbilim; 5. Dinleyiş Sesbilimi; 6. Görevsel Sesbilim; 7. Biçimsel Sesbilim
6)	Biçimbilim: 1. Eski Çalışmalar; 2. Yeni Çalışmalar
7)	Dizimbilim: 1. Eski Çalışmalar; 2. Yeni Çalışmalar
8)	Dizimbilim: 1. Eski Çalışmalar; 2. Yeni Çalışmalar
9)	ARASINAV
10)	Sözcükbilim: 1. Sözvarlığı; 2. Türkçenin Sözvarlığı ve Kimi Nitelikleri; 3. Türkçeyle Yabancı Diller Arasında Sözcük Alışverişi, 4. Sözcükbilimde Eski ve Yeni Çalışmalar
11)	Sözlükbilim: 1. Tanıtılması ve Geçmişi; 2. Sözlük Türleri; 3. Günümüzde Sözlük
12)	Adbilim: 1. Özel Adlar Alanı; 2. Tür Adları Alanı
13)	Anlambilim: 1. Giriş; 2. Anlambilimin Kısa Geçmişi; 3. Durgun Anlambilim; 4. Gelişmeli Anlambilim
14)	Anlambilim: 1. Giriş; 2. Anlambilimin Kısa Geçmişi; 3. Durgun Anlambilim; 4. Gelişmeli Anlambilim

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Doğan Aksan, Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. Türk Dil Kurumu Yayınları: 439, Ankara 1995.
Diğer Kaynaklar:	Doğan Aksan, Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. Türk Dil Kurumu Yayınları: 439, Ankara 1995.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes	1	2	3	4
Program Kazanımları
1) Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.
2) Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.
3) Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.
4) Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5) Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.
6) Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.
7) Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8) Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9) Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10) Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.
11) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12) Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13) Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.
14) Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Orta	3 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Türk dilinin gramer özelliklerini bilir.	3
2)	Türkçenin özelliklerini evrensel dilbilim kuralları çerçevesinde inceleme bilgisine sahiptir.	2
3)	Dil ve edebiyat ilişkisini kurar, aktif yazma ve yorumlama faaliyetleri içinde olur.
4)	Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini, en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde kullanır.
5)	Vurgu, tonlama açısından Türkçeyi estetik bir biçimde kullanır; imla ve noktalama açısından doğru, anlaşılır, etkili yazılar yazar.
6)	Sahasında yazılmış aktüel bilgileri ve kaynakları bilir, takip eder, kullanır.
7)	Farklı alfabelerle yazılmış tarihî ve modern Türkçe metinleri anlar, günümüz Türkçesine aktararak üzerlerinde incelemeler yapar.
8)	Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarında kullanır.
9)	Klasik ve modern dönemlere ait edebi eserleri karşılaştırmalı metotlarla inceleme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
10)	Türkçe eserleri yazıldığı dönemlerdeki sosyal ve kültürel bağlamı içinde inceleme ve değerlendirme bakış açısına sahiptir.	2
11)	Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12)	Eski Türk edebiyatı metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel metotlarla nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme yapar.
13)	Metinleri anlamada filolojik, etimolojik ve semantik yaklaşımları kullanır.	3
14)	Bilimsel ve mesleki etkinliklerinde sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklara, evrensel değerlere ve insan haklarına saygılı olur.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ara Sınavlar	1	% 40
Final	1	% 60
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	Aktiviteye Hazırlık	Aktivitede Harçanan Süre	Aktivite Gereksinimi İçin Süre	İş Yükü
Ders Saati	13	3	3		78
Ara Sınavlar	1	16	2		18
Final	1	20	2		22
Toplam İş Yükü					118