Beslenme ve Diyetetik
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: SHZ004
Ders İsmi: Yaşlı ve Engellilerle Sosyal Çalışma
Ders Yarıyılı: Güz
Ders Kredileri:
AKTS
5
Öğretim Dili: Türkçe
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Seviyesi:
Lisans TYYÇ:6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Prof. Dr. İLHAN TOMANBAY
Dersi Veren(ler): İlhan TOMANBAY
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Sosyal çalışmacı olarak alana hazırlanan öğrenciler için sosyal çalışma mesleğinin önemli çalışma alanlarından biri olan yaşlılar ve engellilerin sosyal sağlık ve sosyal sorunları ile sosyal çalışmacıların bu özel gereksinim gruplarına yönelik görev ve işlevleri konusunda derinleşmelerini sağlamak.
Dersin İçeriği: Sosyal hizmet, sosyal çalışma, yaşlı/lık, engelli/lik konularıyla ilgili temel kavramlar. Yaşlılık ve engelliliğin farklı bakışlara, disiplinlere göre tanımlar ve sosyal çalışma açısından tanımı. Yaşlı ve engellinin aile, sokak ve toplum içindeki yerleri. Kültürümüzdeki yerleri. Kültür sosyal çalışma bağlantısı. Yaşlı ve engellilerin beklentileri, umutları, yoksunlukları. Onlara özelliklerine ve sosyal konumlarına uygun olarak kazandırılması gerekenler. Yaşlı ve engelli hukuku. Neler yerinde, neler eksik? Yaşlı ve engelli eğitimleri, Özel sorunları, sosyal sorunları. Sosyal sağlık bağlamında sosyal hastalıklarıyla yaşlılar ve engelliler. Yaşlı ve engellilik politikaları. Bu politikalar nasıldır, nasıl olmalı?

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Yaşlılar ve engellilerle ilgili temel kavramları bilmesi ve kullanabilmeleri.
2) Yaşlılar ve engellilerin hukuksal, kültürel, toplumsal ve sosyal yerlerini, konumlarını kavramış olmaları.
3) Yaşlı ve engellilerin özellikleri, huyları, ruhsal durumları üzerine temel bilgileri kullanabilecek düzeyde bilebilmeleri.
4) Yaşlı ve engellilerin kişisel, ailedeki, mahalledeki ve toplumdaki sosyal durum ve konumlarını kolayca kavrayabilmeleri.
5) Yaşlı ve engellilerin karşılaşabilecekleri genele olarak sosyal sorunlarını, aşabilecekleri ve aşamayacakları sosyal sorunlarını ve bunları aşabilme gücüne ne kadar sahip oldukları üzerine bilgi ve kavrayışa sahip olabilmeleri.
6) Bilgilerini mutlaka kullanılabilir bilgi olması konusunda yetkinleşmeleri.
7) Yaşlı ve engellilerin sosyal sorunlarının çözülmesi için kullanılabilecekleri araçlara, kaynaklara ve çözüm yöntemlerine egemen olmaları.
8) Yaşlı ve engellilerin sorunlarıyla ilgili olarak çözüm ve kaynak üretebilme becerisine ve bu beceriyi uygulamaya aktarabilme gücüne sahip olabilmeleri.

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Yaşlı ve engellilerle (Kişi ve durum.), yaşlılık ve engellilikle (Konum ve süreç.) ilgili temel önemli sözcükler, kavramlar ve sosyal çalışma terminolojisinde yaşlılık ve engellilik. Ayrıca, yaşlı ve engellilerle ilgili kaynak taraması yapılmasına başlama.
2) Yaşlılar ve engellilerle ilgili durum, konum ve sorunlar bakımından benzerlikler, farklılıklar. En temelden başlayarak sorunlarının çeşitlendirilmesi çalışması. Kaynak tarama çalışması ve öğrencilerin seçtikleri kitapları alıp okumaya başlamaları.
3) Yaşlılık nedir? Evrensel ve tarihsel düzlemden yerel düzleme kadar. Kültür bağlamından kopmadan, “biyomedikososyal” diye söylenen kavramı “ekobiyomedikososyokültürel” olarak değiştirmek gereği üzerine tartışma. Ve devamla:
4) Devam ve tartışma. (Öğrencilerin bu hafta getirecekleri yeni bilgiler ışığında.)
5) Engellilik nedir, engelli kimdir? Evrensel ve tarihsel düzlemden yerel düzleme kadar. Kültür bağlamından kopmadan, Engellilik çeşitleri. Engelliliği sosyal çalışmacı gözüyle yeniden sınıflandırma çalışması.Ve devamla:
6) Devam ve tartışma. (Öğrencilerin bu hafta getirecekleri yeni bilgiler ışığında.)
7) Ara sınav
8) Yaşlılar ve engellilerle ilgili kurum, kuruluşlar ve STÖ’le ile STK’lar.
9) Yaşlı ve engellilerin durum, konum ve sorunların temelleri (Evrensel, toplumsal, ekonomik, kültürel, yerel, sosyal temeller?)
10) Sorun nedir? Sorun çeşitleri. Sosyal sorunlar kapsamında başka ne çeşit sorunlar olabilir? (Ekonomik, kültürel, kişisel, bireysel sorunlar vb.) Sorun ve yaşlılık, sorun ve engellilik bağlantısının tartışılarak belirlenmesi. Yaşlı ve engellilerle ilgili somut sorunlar nelerdir? Sorunların çeşitlendirilmeleri.
11) Sosyal sorunlarından sosyal sağlık konusuna giriş. Sosyal rahatsızlıklar, sosyal bozukluklar, sosyal hastalıklar, sosyal tedavi, sosyal rehabilitasyon, sosyal bakım kavramları ve süreci.
12) Yaşlı ve engellilerin sosyal sorunlarının giderilmesi için sosyal çalışmanın rolü ve işlevleri. Bu alanda özellikle sanayi toplumlarında bu mesleğin önemi. Sosyal çalışmacının sosyal sorunların çözülmesine yaklaşımı.
13) Sosyal çalışmanın yaşlı ve engellilerin sosyal sorunlarının çözümünde mesleğin kullanması gereken yaklaşımlar, kuramlar, yöntemler, teknikler ve taktikler. Sosyal çalışmanın yaşlı ve engellilerle ilgili mesleki çalışmasının kalıcı olması, kayıtlanması, raporlanması rapor çeşitleri.
14) Genel değerlendirme, sorular ve yanıtlanmaları, tartışma, ne kazandık sorusuna gelen yanıtlar ve kapanış.
15) Final Sınavı
16) Final sınavı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Özel bir zorunlu ders kaynağı yok. Çünkü bu seçmeli ders uygulamaya ve çözüm üretmeye dayalı bir ders.
Diğer Kaynaklar: Yaşlılar ve engellilerle ilgili her türlü yazılmış kitap. (Roman, öykü, şiir, bilimsel kitaplar (Kütüphane araştırmaları, alan araştırmaları) ve her türlü sayısal (dijital) kaynaklar. Bunların için ayrıca, konuyla ilgili bilimsel ve güncel makaleler.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes

1

2

3

4

5

6

7

8

Program Kazanımları
1) Beslenme ve Diyetetik alanındaki temel bilgi ve kanıta dayalı güncel gelişmeleri araştırma, uygulama, doğruluk, güvenilirlik ve geçerliliğini değerlendirebilir.
2) Bireylerin enerji ve besin ögesi gereksinimlerini bilimsel yöntemlerle saptama, yeterli ve dengeli beslenme kuralları doğrultusunda bireye özgü beslenme plan ve programını geliştirebilir.
3) Toplumun beslenme durumunun saptanmasına yönelik yöntemleri kullanarak, sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için besin ve beslenme plan ve politikası geliştirebilir.
4) Üretim tüketim zincirinde birey ve toplumun besin kalitesine etki eden etmenleri değerlendirebilme ve besin güvenliği, güvencesine yönelik standartlar ve yasal düzenlemeleri uygulayabilir.
5) Beslenme ve Diyetetik alanıyla ilgili temel bilgileri derinlemesine düşünüp uygulamaya geçirmek, özellikle problem çözme ve karar verme becerisine sahip olmak, araştırma projesi oluşturabilmek, bilgi toplama ve rapor hazırlama sürecinde güncel teknolojileri, bilgisayar ve bilgi işlem becerilerini kullanır.
6) Beslenme ve Diyetetik alanında edindiği güncel bilgi ve becerileri kullanarak bireyin, toplumun ve hastanın beslenme durumunu saptar, değerlendirir, yorumlar, çözüm yolları üretir, tıbbi beslenme tedavisi uygular, sağlık ve sosyal alanlarda ulusal ve uluslararası tüm paydaşlarla ekip çalışması yapar, etik kurallara göre hareket eder.
7) Hedef grubun enerji ve besin ögesi gereksinimlerini göz önünde tutarak, Beslenme ve Diyetetik açısından değerlendirerek, toplu beslenme yapılan kurumlarda menü planlaması yapar ve yiyeceklerin satın alınmasından servisine kadar tüm aşamalarda besin güvenliğine dikkat eder, uygun hizmet sunumunu teknolojik gelişmelerden de faydalanır.
8) Bireyi ve toplumu güvenli ve sağlıklı yiyecekler seçmeye teşvik edecek stratejiler geliştirir, uygular, ilgili eğitim materyallerini hazırlar ve günceller.
9) Ürün geliştirme, besin analizi ve kalitesini etkileyen etmenlere yönelik laboratuvar uygulamaları yapar, yorumlar ve yasal düzenlemelere göre değerlendirir.
10) Tüm yaşam döngüsü boyunca bireylerin ve toplumun sağlıklı beslenme bilincinin oluşturulması ve bilgi düzeyinin arttırılmasına yönelik araştırma, proje ve programları planlar, yönetir, değerlendirir, izler, raporlar ve ekip çalışmalarına liderlik eder, ulusal ve uluslararası besin ve beslenme plan ve politikalarının oluşturulmasına destek verir.
11) Farklı yaş gruplarındaki hasta bireylerin sosyokültürel ve ekonomik yapısını, beslenme alışkanlıklarını dikkate alarak interdisipliner yaklaşım içerisinde bireye uygun tıbbi beslenme tedavisini planlar, uygular, izler ve değerlendirir. Klinik araştırmalara katılır.
12) Mesleki gelişmeleri takip edebilmek ve meslektaşları, hastaları ve toplum ile iletişim kurmak için İngilizceyi yeterli düzeyde kullanır.
13) Alanında bilgiye ulaşmak, yaygınlaştırmak için güncel bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin biçimde kullanır.
14) Tüm alan çalışmaları ve bilimsel çalışmalarda kendi meslektaşları ve farklı meslek elemanları ile takım halinde çalışır.
15) Görevini mesleki sorumluluk ve etik değerler çerçevesinde gerçekleştirir, yaşam boyu öğrenmenin önemini benimseyerek bilim, teknoloji ve sağlık konusundaki gelişmeleri takip ederek kendini sürekli geliştirir, diyetisyenlik mesleğinin ilerlemesini ve gelişmesini sağlar.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Beslenme ve Diyetetik alanındaki temel bilgi ve kanıta dayalı güncel gelişmeleri araştırma, uygulama, doğruluk, güvenilirlik ve geçerliliğini değerlendirebilir.
2) Bireylerin enerji ve besin ögesi gereksinimlerini bilimsel yöntemlerle saptama, yeterli ve dengeli beslenme kuralları doğrultusunda bireye özgü beslenme plan ve programını geliştirebilir.
3) Toplumun beslenme durumunun saptanmasına yönelik yöntemleri kullanarak, sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için besin ve beslenme plan ve politikası geliştirebilir.
4) Üretim tüketim zincirinde birey ve toplumun besin kalitesine etki eden etmenleri değerlendirebilme ve besin güvenliği, güvencesine yönelik standartlar ve yasal düzenlemeleri uygulayabilir.
5) Beslenme ve Diyetetik alanıyla ilgili temel bilgileri derinlemesine düşünüp uygulamaya geçirmek, özellikle problem çözme ve karar verme becerisine sahip olmak, araştırma projesi oluşturabilmek, bilgi toplama ve rapor hazırlama sürecinde güncel teknolojileri, bilgisayar ve bilgi işlem becerilerini kullanır.
6) Beslenme ve Diyetetik alanında edindiği güncel bilgi ve becerileri kullanarak bireyin, toplumun ve hastanın beslenme durumunu saptar, değerlendirir, yorumlar, çözüm yolları üretir, tıbbi beslenme tedavisi uygular, sağlık ve sosyal alanlarda ulusal ve uluslararası tüm paydaşlarla ekip çalışması yapar, etik kurallara göre hareket eder.
7) Hedef grubun enerji ve besin ögesi gereksinimlerini göz önünde tutarak, Beslenme ve Diyetetik açısından değerlendirerek, toplu beslenme yapılan kurumlarda menü planlaması yapar ve yiyeceklerin satın alınmasından servisine kadar tüm aşamalarda besin güvenliğine dikkat eder, uygun hizmet sunumunu teknolojik gelişmelerden de faydalanır.
8) Bireyi ve toplumu güvenli ve sağlıklı yiyecekler seçmeye teşvik edecek stratejiler geliştirir, uygular, ilgili eğitim materyallerini hazırlar ve günceller.
9) Ürün geliştirme, besin analizi ve kalitesini etkileyen etmenlere yönelik laboratuvar uygulamaları yapar, yorumlar ve yasal düzenlemelere göre değerlendirir.
10) Tüm yaşam döngüsü boyunca bireylerin ve toplumun sağlıklı beslenme bilincinin oluşturulması ve bilgi düzeyinin arttırılmasına yönelik araştırma, proje ve programları planlar, yönetir, değerlendirir, izler, raporlar ve ekip çalışmalarına liderlik eder, ulusal ve uluslararası besin ve beslenme plan ve politikalarının oluşturulmasına destek verir.
11) Farklı yaş gruplarındaki hasta bireylerin sosyokültürel ve ekonomik yapısını, beslenme alışkanlıklarını dikkate alarak interdisipliner yaklaşım içerisinde bireye uygun tıbbi beslenme tedavisini planlar, uygular, izler ve değerlendirir. Klinik araştırmalara katılır.
12) Mesleki gelişmeleri takip edebilmek ve meslektaşları, hastaları ve toplum ile iletişim kurmak için İngilizceyi yeterli düzeyde kullanır.
13) Alanında bilgiye ulaşmak, yaygınlaştırmak için güncel bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin biçimde kullanır.
14) Tüm alan çalışmaları ve bilimsel çalışmalarda kendi meslektaşları ve farklı meslek elemanları ile takım halinde çalışır.
15) Görevini mesleki sorumluluk ve etik değerler çerçevesinde gerçekleştirir, yaşam boyu öğrenmenin önemini benimseyerek bilim, teknoloji ve sağlık konusundaki gelişmeleri takip ederek kendini sürekli geliştirir, diyetisyenlik mesleğinin ilerlemesini ve gelişmesini sağlar.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı İş Yükü
Ders Saati 13 39
Ara Sınavlar 1 3
Final 1 3
Toplam İş Yükü 45