Endüstri ve Sistem Mühendisliği (İngilizce)
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: ISE302
Ders İsmi: Stokastik Modeller
Ders Yarıyılı: Bahar
Ders Kredileri:
AKTS
7
Öğretim Dili: İngilizce
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Seviyesi:
Lisans TYYÇ:6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Doç. Dr. SALİHA KARADAYI USTA
Dersi Veren(ler): Erfan Babaee Tirkolaee
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Bu ders öğrencilerin mühendislik problemlerinde belirsizlikleri modelleme, kesikli ve sürekli zamanda Markov zinciri modelleri oluşturma ve kuyruk sistemlerini analiz etme gibi becerilerini geliştirmelerini amaçlamaktadır.
Dersin İçeriği: Koşullu olasılık ve beklenen değer, arkov zincirleri,
Poisson süreci, Kuyruk sistemlerinin modellenmesi, olasılıksal dinamik programlama, olasılıksal envanter modelleri

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Kısmi bilgi varlığında olasılık ve beklenen değeri hesaplayabilmelidir
2) Stokastik süreç tanımını verebilmeli ve kesikli ve sürekli zaman stokastik süreçler arasındaki farkı tanımlayabilmelidir
3) Kesikli zaman Markov zinciri için geçiş olasılık matrisini hesaplayabilmeli ve durumları sınıflandırabilmelidir
4) Kesikli zaman Markov zinciri için kararlı durum olasılıklarını hesaplayabilmeli ve olasılıkları yorumlayabilmelidir
5) Sonlu/sonsuz period dinamik modellerin formülasyonunu yaparak optimal politikaları bulabilmeli ve raporlayabilmelidir
6) Sürekli zaman Markov zinciri için denge denklemlerini yazarak kararlı durum olasılıklarını hesaplayabilmelidir
7) Stokastik süreçler içeren problemlerii kuyruk modelleri ve stokastik dinamik programlama gibi yöntemlerle formüle edebilmelidir.

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Koşullu olasılık ve beklenen değer
2) Koşullu olasılık ve beklenen değer
3) Kesikli zaman Markov zincirleri
4) Kesikli zaman Markov zincirleri
5) Kesikli zaman Markov zincirleri
6) Kesikli zaman Markov zincirleri
7) Ara sınav
8) Markov karar süreçleri
9) Markov karar süreçleri
10) Poisson süreci
11) Poisson süreci, sürekli zaman Markov zincirleri
12) Sürekli zaman Markov zincirleri, kuyruk teorisi
13) Sürekli zaman Markov zincirleri, kuyruk teorisi
14) Kuyruk teorisi
15) Final Sınavları
16) Final Sınavları

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Frederik S. Hillier, Gerald J. Lieberman, Introduction to Operations Research, McGraw Hill, 10th edition.
Diğer Kaynaklar:

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları

1

2

3

4

5

6

7

Program Kazanımları
1) Fen bilimleri, matematik, mühendislik ve teknoloji alanlarında yeterli bilgi birikimine ve bu bilgiyi kullanarak karmaşık imalat ve servis sistemleri tasarlama, problemleri tespit etme, formüle etme ve çözümleme yeteneğine sahiptir. 2 2 1 2 3 1 2
2) İnsan, bilgi, hammadde ve enerji bileşenlerinden oluşan bütünleşik sistemlerin analizi için uygun metot belirleme ve bunları uygulama; veri toplama, işleme ve çıkarımlarda bulunma; ve mühendislik becerilerini kullanarak sonuca ulaşma yeteneğne sahiptir. 2 3 2 2 2 3
3) Farklı sistemlere ait çıktıları gerçekçi kısıtlar altında eniyilemek üzere mühendislik tasarım prensipleri ile birlikte uygun analitik, hesaplamalı ve deneysel mühendislik tekniklerini seçme ve etkin bir şekilde kullanma yeteneğine sahiptir. 2 3 2 3 2 3 2
4) Alanındaki mühendislik uygulamalarında modern teknoloji, cihaz, yazılım ve yazılım dillerinden uygun olanını seçme ve etkin olarak kullanma becerisine sahiptir. 2 3 2 3 2 2 1
5) Küresel, kültürel, toplumsal, ekonomik ve çevresel meseleler konusunda bir farkındalık içerisinde toplum sağlığı, güvenliği ve refahına katkıda bulunacak endüstri odaklı çözümler üretme yeteneğine sahiptir. 1 1 1 1 1 1 2
6) Mesleği ile ilgili karşılaştığı durumlarda etik, profesyonel ve yasal sorumluluklarını göz ardı etmeden karar verme bilincine sahiptir. 1 1 1 2 2 2 1
7) Sürdürülebilirlik, girişimcilik, yenilikçilik gibi güncel kavramlar konusunda farkındalık; ve bu kavramların kendi mesleği üzerindeki etkilerini anlayabilme yeteneğine sahiptir. 1 1 1 1 2 2 1
8) Alanıyla ilgili farklı kitlelerle etkin bir şekilde yazılı ve sözlü bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunacak düzeyde iletişim kurma ve sunum yapabilme; karşılaştığı teknik rapor ve çizimleri anlama ve gerektiğinde bunları hazırlayabilme yeteneğine sahiptir. 1 1 1 1 2 2 2
9) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 düzeyinde kullanabilme yeteneğine sahiptir. 2 2 2 2 2 2 2
10) Yaşam boyu öğrenme bilinci içerisinde, alanı ile ilgili ortaya çıkan her türlü yeniliği takip ederek bu yeniliklere ayak uydurabilme ve bunları mesleğine yansıtabilme yeteneğine sahiptir. 1 1 1 1 2 2 1
11) Disiplinler arası projelerde verimli çalışabilme, işbirliğine açık olma ve gerektiğinde inisiyatif alarak liderlik yapma, riskleri yönetme, faaliyetleri planlama ve strateji geliştirme yeteneğine sahiptir. 2 2 2 2 3 2 3
12) İnsan-makine etkileşimi ve yapay zeka alanında ortaya çıkan yeni yaklaşımları takip edebilme ve kendi alanındaki problemler üzerinde uygulama yeteneğine sahiptir. 2

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Fen bilimleri, matematik, mühendislik ve teknoloji alanlarında yeterli bilgi birikimine ve bu bilgiyi kullanarak karmaşık imalat ve servis sistemleri tasarlama, problemleri tespit etme, formüle etme ve çözümleme yeteneğine sahiptir. 3
2) İnsan, bilgi, hammadde ve enerji bileşenlerinden oluşan bütünleşik sistemlerin analizi için uygun metot belirleme ve bunları uygulama; veri toplama, işleme ve çıkarımlarda bulunma; ve mühendislik becerilerini kullanarak sonuca ulaşma yeteneğne sahiptir. 2
3) Farklı sistemlere ait çıktıları gerçekçi kısıtlar altında eniyilemek üzere mühendislik tasarım prensipleri ile birlikte uygun analitik, hesaplamalı ve deneysel mühendislik tekniklerini seçme ve etkin bir şekilde kullanma yeteneğine sahiptir. 3
4) Alanındaki mühendislik uygulamalarında modern teknoloji, cihaz, yazılım ve yazılım dillerinden uygun olanını seçme ve etkin olarak kullanma becerisine sahiptir. 2
5) Küresel, kültürel, toplumsal, ekonomik ve çevresel meseleler konusunda bir farkındalık içerisinde toplum sağlığı, güvenliği ve refahına katkıda bulunacak endüstri odaklı çözümler üretme yeteneğine sahiptir. 2
6) Mesleği ile ilgili karşılaştığı durumlarda etik, profesyonel ve yasal sorumluluklarını göz ardı etmeden karar verme bilincine sahiptir. 2
7) Sürdürülebilirlik, girişimcilik, yenilikçilik gibi güncel kavramlar konusunda farkındalık; ve bu kavramların kendi mesleği üzerindeki etkilerini anlayabilme yeteneğine sahiptir. 1
8) Alanıyla ilgili farklı kitlelerle etkin bir şekilde yazılı ve sözlü bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunacak düzeyde iletişim kurma ve sunum yapabilme; karşılaştığı teknik rapor ve çizimleri anlama ve gerektiğinde bunları hazırlayabilme yeteneğine sahiptir. 2
9) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 düzeyinde kullanabilme yeteneğine sahiptir. 2
10) Yaşam boyu öğrenme bilinci içerisinde, alanı ile ilgili ortaya çıkan her türlü yeniliği takip ederek bu yeniliklere ayak uydurabilme ve bunları mesleğine yansıtabilme yeteneğine sahiptir. 1
11) Disiplinler arası projelerde verimli çalışabilme, işbirliğine açık olma ve gerektiğinde inisiyatif alarak liderlik yapma, riskleri yönetme, faaliyetleri planlama ve strateji geliştirme yeteneğine sahiptir. 3
12) İnsan-makine etkileşimi ve yapay zeka alanında ortaya çıkan yeni yaklaşımları takip edebilme ve kendi alanındaki problemler üzerinde uygulama yeteneğine sahiptir. 2

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ödev 4 % 20
Ara Sınavlar 1 % 30
Final 1 % 50
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 50
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı Aktiviteye Hazırlık Aktivitede Harçanan Süre Aktivite Gereksinimi İçin Süre İş Yükü
Ders Saati 13 0 3 39
Sınıf Dışı Ders Çalışması 13 0 1 13
Ödevler 4 10 40
Ara Sınavlar 1 8 2 10
Final 1 18 2 20
Toplam İş Yükü 122