Bilgisayar Mühendisliği (İngilizce)
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: COE303
Ders İsmi: İşletim Sistemleri
Ders Yarıyılı: Güz
Ders Kredileri:
AKTS
6
Öğretim Dili: İngilizce
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Seviyesi:
Lisans TYYÇ:6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Doç. Dr. EMİR SEYYEDABBASİ
Dersi Veren(ler): Dr. Öğr. Üyesi Hüsamettin OSMANOĞLU
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Bu ders, işletim sistemleri ve işlem yönetimi, bellek yönetimi, dosya sistemleri ve giriş/çıkış yönetimi gibi temel kavramları içeren geniş bir konu yelpazesini kapsar. Öğrenciler daha sonra işlem yönetimine daha derinlemesine girerek işlem zamanlama, işlem senkronizasyonu ve süreçler arası iletişim konularını öğrenirler. Ayrıca, sanal bellek, bellek tahsisi, bellek koruması ve sayfalama algoritmaları da dahil olmak üzere bellek yönetimini öğrenirler. Ders, dosya sistemleri bölümünde dosyaların, dizinlerin ve depolama cihazlarının organizasyonu ve yönetimini kapsar. Giriş/çıkış yönetimi bölümünde öğrenciler, aygıt sürücüleri, aygıt yönetimi ve giriş/çıkış işlemleri hakkında bilgi edinirler. Güvenlik ve koruma bölümü, erişim kontrolü, kimlik doğrulama ve işletim sistemleri tarafından kullanılan diğer güvenlik tekniklerini kapsar.
Dersin İçeriği: Bu ders, modern bilgisayar işletim sistemlerini yapılandırmak için kullanılan temel kavramlar ve temel prensiplere giriş yapar. Ana konular arasında süreçler, iş parçacıkları ve eşzamanlı programlama, süreç zamanlaması ve iletişim bulunur. Ayrıca farklı örneklerle süreç senkronizasyonunu ve son olarak kilitlenmeleri kapsar. Bunun yanı sıra, bellek yönetimi ve bellek sanallaştırma da ele alınır. Son olarak, dosya yönetimi, işletim sisteminin güvenliği ve koruması açıklanır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Modern bilgisayar işletim sistemlerinin temel kavramlarını ve prensiplerini anlamak.
2) İletişim, senkronizasyon ve kilitlenme (tespit ve kaçınma) dahil olmak üzere işbirliği process kavramını anlayın.
3) Farklı dosya sistemlerinde dosyaların, dizinlerin ve depolama cihazlarının organizasyonunu ve yönetimini anlamak.
4) İşlem (process) yönetimi ve planlama sorunlarına ilişkin içgörü geliştirin.
5) Bellek Yönetimi ve sanal Belleğin temel ilkelerini anlayın.

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) İşletim Sistemlerine Giriş
2) İşletim Sistemi Yapıları
3) Süreçler (Processes )
4) İş Parçacıkları ve Eşzamanlılık (Threads & Concurrency)
5) CPU Zamanlaması
6) Senkronizasyon Araçları
7) Senkronizasyon Araçları ve Senkronizasyon Örnekleri
8) Ara Sınav
9) Kilitlenmeler
10) Ana Bellek
11) Ana Bellek - Sayfalama
12) Sanal Bellek (Virtual Memory )
13) Yığın Depolama ve Dosya Sistemi Arayüzü
14) Dosya Sistemi Uygulaması

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Abraham Silberschatz, Peter B. Galvin, Greg Gagne - Operating System Concepts, 10th Edition (Wiley)
Diğer Kaynaklar: https://codex.cs.yale.edu/avi/os-book/OS10/index.html

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları

1

2

3

4

5

Program Kazanımları
1) Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimine; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisine sahiptir.
2) Bir sistemi, süreci veya ürünü ekonomik, çevre, sosyo-politik, etik, sağlık, güvenlik, üretilebilirlik ve sürdürülebilirlik ile ilişkili gerçekçi koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisine sahiptir.
3) Mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme; çözüm için gerekli yöntemi seçme ve uygulama becerisine sahiptir.
4) Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknikleri geliştirme, seçme ve kullanma; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisine sahiptir.
5) Mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisine sahiptir.
6) Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisine sahiptir.
7) Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi ile etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, etkin sunum yapabilme becerisine sahiptir.
8) Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahiptir; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgiye sahiptir.
9) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 düzeyinde kullanabilme becerisine sahiptir.
10) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincine sahiptir; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisine sahiptir.
11) Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri düzeyinde kullanabilme becerisine sahiptir.
12) Proje yönetimi ve risk yönetimi uygulamaları hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgiye sahiptir.
13) Mühendislik uygulamalarının evrensel ölçekte çevre, sağlık ve güvenlik üzerindeki etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında bilgi ve farkındalığa sahiptir.
14) İstenen ihtiyaçları karşılamak ve verilen bir hesaplama problemini çözmek amacıyla bir bilgisayar sistemi, bileşeni ya da algoritmasını tasarlama, gerçekleme, test etme ve değerlendirme becerisine sahiptir.
15) Türevsel denklemler, integral hesapları, doğrusal cebir, mantık, cebir, kombinasyon ve grafik teorisi içerecek şekilde ileri matematik eğitimi ile birlikte, bilgisayar mühendisliğinde veri yapıları ve algoritmalar, programlama dilleri, dijital mantık tasarımı, dijital sistem tasarımı, bilgisayar mimarisi, işletim sistemleri, mikroişlemci sistem tasarımı, yapay zeka, makine öğrenmesi ve kriptografi mühendisliği alanlarını kapsayan mühendislik eğitimine sahiptir.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimine; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisine sahiptir. 1
2) Bir sistemi, süreci veya ürünü ekonomik, çevre, sosyo-politik, etik, sağlık, güvenlik, üretilebilirlik ve sürdürülebilirlik ile ilişkili gerçekçi koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisine sahiptir. 1
3) Mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme; çözüm için gerekli yöntemi seçme ve uygulama becerisine sahiptir. 1
4) Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknikleri geliştirme, seçme ve kullanma; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisine sahiptir. 2
5) Mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisine sahiptir. 1
6) Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisine sahiptir. 2
7) Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi ile etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, etkin sunum yapabilme becerisine sahiptir. 2
8) Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahiptir; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgiye sahiptir. 1
9) Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü kriteri açısından en az B1 düzeyinde kullanabilme becerisine sahiptir. 1
10) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincine sahiptir; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisine sahiptir. 2
11) Bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri düzeyinde kullanabilme becerisine sahiptir. 2
12) Proje yönetimi ve risk yönetimi uygulamaları hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgiye sahiptir. 1
13) Mühendislik uygulamalarının evrensel ölçekte çevre, sağlık ve güvenlik üzerindeki etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında bilgi ve farkındalığa sahiptir. 1
14) İstenen ihtiyaçları karşılamak ve verilen bir hesaplama problemini çözmek amacıyla bir bilgisayar sistemi, bileşeni ya da algoritmasını tasarlama, gerçekleme, test etme ve değerlendirme becerisine sahiptir. 2
15) Türevsel denklemler, integral hesapları, doğrusal cebir, mantık, cebir, kombinasyon ve grafik teorisi içerecek şekilde ileri matematik eğitimi ile birlikte, bilgisayar mühendisliğinde veri yapıları ve algoritmalar, programlama dilleri, dijital mantık tasarımı, dijital sistem tasarımı, bilgisayar mimarisi, işletim sistemleri, mikroişlemci sistem tasarımı, yapay zeka, makine öğrenmesi ve kriptografi mühendisliği alanlarını kapsayan mühendislik eğitimine sahiptir. 1

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Küçük Sınavlar 5 % 10
Ödev 3 % 10
Projeler 2 % 10
Ara Sınavlar 1 % 30
Final 1 % 40
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 40
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı Aktiviteye Hazırlık Aktivitede Harçanan Süre Aktivite Gereksinimi İçin Süre İş Yükü
Ders Saati 13 3 39
Laboratuvar 10 2 20
Uygulama 1 0 0
Arazi Çalışması 1 0 0
Sınıf Dışı Ders Çalışması 13 3 39
Sunum / Seminer 1 0 0
Proje 1 5 5
Ödevler 4 3 12
Küçük Sınavlar 4 2 8
Ara Sınavlar 1 10 10
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 153