Mimari Tasarım (YL) (Tezli)
Yüksek Lisans TYYÇ: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: ICM5028
Ders İsmi: Spekülatif Mekan Araştırmaları
Ders Yarıyılı: Bahar
Ders Kredileri:
AKTS
6
Öğretim Dili: Turkish
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Bölüm/Program Seçmeli
Dersin Seviyesi:
Yüksek Lisans TYYÇ:7. Düzey QF-EHEA:2. Düzey EQF-LLL:7. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Dr. Öğr. Üy. MUSTAFA MORTAŞ
Dersi Veren(ler): Mustafa Mortaş
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Bu dersin amacı, eleştirellik ve yaratıcılık bağlamında tarihselciliğin doğrusallığından saparak kişiselleşen hayal gücünün öngörülemeyen vizyoner mekânsallıklarını araştırmak ve deşifre etmektir. Spekülatif mekânsal tasarım pratiklerinin açığa çıkış ve oluş süreçlerinin irdelenmesi, tasarlanma ve kurgulanma hallerinin nedenselliklerini anlamak, anlamlandırmak ve tartışmaya açmak, mekânsal spekülatif tasarımların inşa edilmeyen temsillerindeki kuramsal ve düşünümsel izleri açığa çıkarabilmektir.
Dersin İçeriği: Dersin içeriğinde inşa edilme niyeti güdülmeyen ama mekânsal olanakları speküle eden kültür, sanat, tasarım ve mimarlık ortamları 20. yüzyıldan başlanılarak analiz edilmeye ve söküme uğratılmaya başlanır. Bu anlamda Birinci Dünya Savaşı sonrası yaratıcı mimari temsilin mekânsal araştırmaları bağlamında aksonometrik avangard, montaj ve sürreal imgenin spekülatif mekanları, İkinci dünya Savaşı sonrası anti-şehir ütopya mimarlıkları, metabolist mekansallıklar, bedenmekan spekülasyonları, makinik ve heterarşik mekanlar ile prostetik ve biyoteknolojik mekânsal spekülasyonlar ele alınarak tartışılırlar.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Eleştiri, Yaratıcılık ve Mekân Arakesitinde Fikir Üretebilme
2) Kuramsal Spekülasyonların Nedenselliğini Anlama
3) Mekânsal Arkitektonikler ve Spekülasyonların Dinamiklerini Anlama
4) Tarihsel Çizgisellikten Saparak Eleştirel Yorum Yapabilme
5) Vizyoner Mekân Tasarımının Tarihi Hakkında Bilgi Sahibi Olma

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Program Sunumu
2) Mekan . Klasik Özne . Perspektif . Tek Odaklılık . Yönetimsellik . Bilinç
3) Fenomenoloji , Yönelimsellik . Bilinç Türü Olarak İmge . Özne-Nesne Yer Değiştirmesi
4) Mekansal Temsilde Aksonometrik Avangard . Montaj . Çok Odaklılık . Bitimsiz Gezinti
5) Sürreal Mekan . Arzulama Mekanları . Özne-Nesne Erimesi . Akıldışılığın Mekansallığı
6) Antişehir Ütopya Mimarlığının Spekülatif Mekansallıkları . Metabolist Mekansallık
7) Spekülatif Bedenmekansallıklar . Vizyoner Bedenmekan Araştırmaları
8) Ara Sunum Teslimi
9) Makinik ve Heterarşik Mekan . Yerçekimine Karşı Mekansallık
10) Prostetik ve Biyoteknoloijk Mekansal Spekülasyonlar
11) Final makalesi diyagramatik sunum ve tartışmalar – Oturum 1
12) Final makalesi diyagramatik sunum ve tartışmalar – Oturum 2
13) Final makalesi diyagramatik sunum ve tartışmalar – Oturum 3
14) Final makalesi diyagramatik sunum ve tartışmalar – Oturum 4

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Ackerman, J. S. (2012). Introduction. In M. Scolari (Aut.), Oblique Drawing: A History of Anti Perspective (pp. vii-xiii). Cambridge: The MIT Press. Agrest, D. I. (2000). Representation as Articulation Between Theory and Practice. In S. Allen (Aut.), Practice: Architecture, Technique and Representation (pp. 163-178). Amsterdam: The Gordon and Breach Publishers. Allen, S. (2000). Practice: Architecture, Technique and Representation. Amsterdam: The Gordon and Breach Publishers. Artun, N. A. (2014). Mimarlığı Baştan Çıkarmak. İçinde N. A. Artun (Der.), Sürrealizm-Mimarlık: Mekân Sanatı (s. 11-57). İstanbul: İletişim Yayınları Aydınlı, S., Kürtüncü, B. (2014). Paralaks oda. İstanbul: Cenkler Matbaacılık. Avanoğlu, B. (Der.) (2021). Şiir Mimarlık: Binanın İhlali. İstanbul: İletişim Yayınları. Bachelard, G. (2012). Düşlemenin poetikası (A. Tümertekin, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları. Bachelard, G. (2018). Mekânın poetikası. İstanbul: İthaki Yayınları. Becker, J. (2014). Drawn In: The Rendered Visions of Lebbeus Woods. In J. Becker, J.D. Fletcher (Eds.), Lebbeus Woods: Architect, Drawing Papers 114 (pp. 10-15). New York: The Drawing Center. Betsky, A. (2011). In A Galaxy Closer Than We Think: Bryan Cantley's Marginal Architecture. In B. Cantley (Aut.), Mechudzu: New Rhetorics for Architecture (pp. 40-45). Wien: Springer-Verlag. Bleeckere, D. S. & Gerards, S. (2017). Narrative Architecture: A Designer's Story. London: Routledge. Burden, E. (2000). Visionary Architecture: Unbuilt Works of the Imagination. New York: McGraw-Hill. Cantley, B. (2011). Mechudzu: New Rhetorics for Architecture. Wien: SpringerVerlag. Cantley, B. (2016a). Deconstructive text(s), Journal of Architectural Education, 70 (1), 60-61. Coates, N. (2012). Narrative Architecture. West Sussex: Wiley. Colquhoun, A. (2009). Axonometry, Ancient and the Modern. In K. Frampton (Ed.), Collected Essays in Architectural Criticism (pp. 292-301). London: Black Dog Publishing. Dinçer, D. (2017). Düşleri Biriktirmek. XXI Mimarlık Tasarım ve Mekân Dergisi. Erişim: 29 Aralık 2019, https://xxi.com.tr/i/dusleri-biriktirmek Dolin, B. (2005). Matta’s Lucid Landscape. In T. Mical (Ed.), Surrealism and Architecture (pp. 53-59). New York: Routledge. Fletcher, J. D. (2014). Lebbeus Woods: An Architecture of Dialogue and Resistance. In J. Becker and J.D. Fletcher (Eds.), Lebbeus Woods: Architect, Drawing Papers 114 (pp. 16-21). New York: The Drawing Center. Frascari, M. (2007). Introduction: Models and Drawings - The Invisible Nature of Architecture. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 1- 7). New York: Routledge. Graafland, A. (2017). Eleştirellik Üzerine. İçinde A.K. Sykes (Ed.), Yeni Bir Gündem İnşa Etmek: Mimarlık Kuramı 1993-2009 (s. 369-390), (G. Akyürek, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları. Grillner, K. (2007). In the Corner of Perception: Spatial Experience in Distraction. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 270-284). New York: Routledge. Heynen, H. (2011). Mimarlık ve modernite: Bir eleştiri (N. Bahçekapılı ve R. Öğdül, Çev.). İstanbul: Versus Kitap. Hopkins, D. (2004). Dada and Surrealism: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. Mari, B. (1999). Preface. In M. Wigley (Aut.), Constant’s New Babylon: The HyperArchitecture of Desire (pp. 5-6). Rotterdam: 010 Publishers. Martin, R. (2017). Neye Karşı Eleştirel? Ütopyacı Bir Gerçekçiliğe Doğru. İçinde A.K. Sykes (Ed.), Yeni Bir Gündem İnşa Etmek: Mimarlık Kuramı 1993-2009 (s. 323-336), (G. Akyürek, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları. Matsumoto, R. (2016). Speculative Morphology of Recurring Terrains. In L. Allen, L.C. Pearson (Eds.), Drawing Futures: Speculations in Contemporary Drawing for Art and Architecture (pp. 192-195). London: UCL Press. Mortaş, M. (2022). Mimari temsilde eleştiri oluş farklanmalarını sorunsallaştırmak (Doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul. Mucci, M. (2016). The Fall and the Rise: Lebbeus Woods’ Metaphorical and Narrative Drawings. In L. Allen, L.C. Pearson (Eds.), Drawing Futures: Speculations in Contemporary Drawing for Art and Architecture (pp. 155-161). London: UCL Press. Nigianni, B. (2007). Architecture as Image-Space-Text. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 253-260). New York: Routledge. Ojalvo, R. (2011). Sürrealizm ve Mimarlık: Mimarlığın Öteki Yüzünü Aramak. Eskop Dergi. Erişim: 26 Aralık 2018, http://www.eskop.com/skopbulten/surrealizm-yasiyor-surrealizm-vemimarlikmimarligin-oteki-yuzunu-aramak/433 Panofsky, E. (2013). Perspektif: Simgesel bir biçim (Y. Tükel, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları Pérez-Gómez, A. (2007). Questions of Representation: The Poetic Origin of Architecture. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 11- 22). New York: Routledge. Pérez-Gómez, A. (2018). Surrealism and Architectural Atmosphere. In N. Spiller (Ed.), Celebrating the Marvellous: Surrealism in Architecture, Architectural Design, 88 (2), 25-29. Pollmeier, K. (2014). El Lissitzky’s Multilayer Photographs: A Technical Analysis. An Online Project of The Museum of Modern Art. Retrieved July 18, 2020, from http://www.moma.org/interactives/objectphoto/assets/essays/Pollmeie r.pdf. Rion, G. (2021). Nigel Coates: Gamma Tokyo, 1985. Frac Centre-Val de Loire. Retrieved June 10, 2021, from https://www.frac-centre.fr/_en/art-andarchitecture-collection/coates-nigel/gammatokyo317.html?authID=232&ensembleID=674 Scolari, M. (2012). Oblique Drawing: A History of Anti Perspective. Cambridge: The MIT Press.
Diğer Kaynaklar: Ackerman, J. S. (2012). Introduction. In M. Scolari (Aut.), Oblique Drawing: A History of Anti Perspective (pp. vii-xiii). Cambridge: The MIT Press. Agrest, D. I. (2000). Representation as Articulation Between Theory and Practice. In S. Allen (Aut.), Practice: Architecture, Technique and Representation (pp. 163-178). Amsterdam: The Gordon and Breach Publishers. Allen, S. (2000). Practice: Architecture, Technique and Representation. Amsterdam: The Gordon and Breach Publishers. Artun, N. A. (2014). Mimarlığı Baştan Çıkarmak. İçinde N. A. Artun (Der.), Sürrealizm-Mimarlık: Mekân Sanatı (s. 11-57). İstanbul: İletişim Yayınları Aydınlı, S., Kürtüncü, B. (2014). Paralaks oda. İstanbul: Cenkler Matbaacılık. Avanoğlu, B. (Der.) (2021). Şiir Mimarlık: Binanın İhlali. İstanbul: İletişim Yayınları. Bachelard, G. (2012). Düşlemenin poetikası (A. Tümertekin, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları. Bachelard, G. (2018). Mekânın poetikası. İstanbul: İthaki Yayınları. Becker, J. (2014). Drawn In: The Rendered Visions of Lebbeus Woods. In J. Becker, J.D. Fletcher (Eds.), Lebbeus Woods: Architect, Drawing Papers 114 (pp. 10-15). New York: The Drawing Center. Betsky, A. (2011). In A Galaxy Closer Than We Think: Bryan Cantley's Marginal Architecture. In B. Cantley (Aut.), Mechudzu: New Rhetorics for Architecture (pp. 40-45). Wien: Springer-Verlag. Bleeckere, D. S. & Gerards, S. (2017). Narrative Architecture: A Designer's Story. London: Routledge. Burden, E. (2000). Visionary Architecture: Unbuilt Works of the Imagination. New York: McGraw-Hill. Cantley, B. (2011). Mechudzu: New Rhetorics for Architecture. Wien: SpringerVerlag. Cantley, B. (2016a). Deconstructive text(s), Journal of Architectural Education, 70 (1), 60-61. Coates, N. (2012). Narrative Architecture. West Sussex: Wiley. Colquhoun, A. (2009). Axonometry, Ancient and the Modern. In K. Frampton (Ed.), Collected Essays in Architectural Criticism (pp. 292-301). London: Black Dog Publishing. Dinçer, D. (2017). Düşleri Biriktirmek. XXI Mimarlık Tasarım ve Mekân Dergisi. Erişim: 29 Aralık 2019, https://xxi.com.tr/i/dusleri-biriktirmek Dolin, B. (2005). Matta’s Lucid Landscape. In T. Mical (Ed.), Surrealism and Architecture (pp. 53-59). New York: Routledge. Fletcher, J. D. (2014). Lebbeus Woods: An Architecture of Dialogue and Resistance. In J. Becker and J.D. Fletcher (Eds.), Lebbeus Woods: Architect, Drawing Papers 114 (pp. 16-21). New York: The Drawing Center. Frascari, M. (2007). Introduction: Models and Drawings - The Invisible Nature of Architecture. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 1- 7). New York: Routledge. Graafland, A. (2017). Eleştirellik Üzerine. İçinde A.K. Sykes (Ed.), Yeni Bir Gündem İnşa Etmek: Mimarlık Kuramı 1993-2009 (s. 369-390), (G. Akyürek, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları. Grillner, K. (2007). In the Corner of Perception: Spatial Experience in Distraction. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 270-284). New York: Routledge. Heynen, H. (2011). Mimarlık ve modernite: Bir eleştiri (N. Bahçekapılı ve R. Öğdül, Çev.). İstanbul: Versus Kitap. Hopkins, D. (2004). Dada and Surrealism: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. Mari, B. (1999). Preface. In M. Wigley (Aut.), Constant’s New Babylon: The HyperArchitecture of Desire (pp. 5-6). Rotterdam: 010 Publishers. Martin, R. (2017). Neye Karşı Eleştirel? Ütopyacı Bir Gerçekçiliğe Doğru. İçinde A.K. Sykes (Ed.), Yeni Bir Gündem İnşa Etmek: Mimarlık Kuramı 1993-2009 (s. 323-336), (G. Akyürek, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları. Matsumoto, R. (2016). Speculative Morphology of Recurring Terrains. In L. Allen, L.C. Pearson (Eds.), Drawing Futures: Speculations in Contemporary Drawing for Art and Architecture (pp. 192-195). London: UCL Press. Mortaş, M. (2022). Mimari temsilde eleştiri oluş farklanmalarını sorunsallaştırmak (Doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul. Mucci, M. (2016). The Fall and the Rise: Lebbeus Woods’ Metaphorical and Narrative Drawings. In L. Allen, L.C. Pearson (Eds.), Drawing Futures: Speculations in Contemporary Drawing for Art and Architecture (pp. 155-161). London: UCL Press. Nigianni, B. (2007). Architecture as Image-Space-Text. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 253-260). New York: Routledge. Ojalvo, R. (2011). Sürrealizm ve Mimarlık: Mimarlığın Öteki Yüzünü Aramak. Eskop Dergi. Erişim: 26 Aralık 2018, http://www.eskop.com/skopbulten/surrealizm-yasiyor-surrealizm-vemimarlikmimarligin-oteki-yuzunu-aramak/433 Panofsky, E. (2013). Perspektif: Simgesel bir biçim (Y. Tükel, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları Pérez-Gómez, A. (2007). Questions of Representation: The Poetic Origin of Architecture. In M. Frascari, J. Hale, B. Starkey (Eds.), From Models to Drawings: Imagination and Representation in Architecture (pp. 11- 22). New York: Routledge. Pérez-Gómez, A. (2018). Surrealism and Architectural Atmosphere. In N. Spiller (Ed.), Celebrating the Marvellous: Surrealism in Architecture, Architectural Design, 88 (2), 25-29. Pollmeier, K. (2014). El Lissitzky’s Multilayer Photographs: A Technical Analysis. An Online Project of The Museum of Modern Art. Retrieved July 18, 2020, from http://www.moma.org/interactives/objectphoto/assets/essays/Pollmeie r.pdf. Rion, G. (2021). Nigel Coates: Gamma Tokyo, 1985. Frac Centre-Val de Loire. Retrieved June 10, 2021, from https://www.frac-centre.fr/_en/art-andarchitecture-collection/coates-nigel/gammatokyo317.html?authID=232&ensembleID=674 Scolari, M. (2012). Oblique Drawing: A History of Anti Perspective. Cambridge: The MIT Press.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları

1

2

3

4

5
Program Kazanımları
1) Mimarlığı disiplinlerüstü düşünsel ve eleştirel bir alan olarak görmek
2) Mimarlık düşüncesini uygun terminoloji ile yazılı ve sözlü olarak ifade etme becerisi geliştirmek.
3) Mimari Tasarım alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi araştırmalarına dair sonuçları farklı ortamlarda, farklı gruplar ile paylaşabilmek için gerekli araçları öğrenmek ve kullanmak.
4) Güncel tasarım sorunlarını tartışma ve yaratıcı çözümler önerme becerisi geliştirmek.
5) Mimari tasarım alanındaki güncel araştırma metodlarını takip etmek, anlamak, uygulamak ve yeni araştırma yöntemleri üretmek.
6) Yeni teknik/teknolojik gelişmeleri mimarlık açısından değerlendirmek, hibrit uygulamaları ve yaratıcı pratikleri tanımak ve eleştirel bakış açısı geliştirmek.
7) Mimarlıkta yeni matematiksel düşünceyi uygulamaya dönüştürebilme yaklaşımları geliştirmek.
8) Mimari tasarım alanındaki veri toplama, yorumlama ve duyurulmaya dayanan araştırma süreçlerini, etik değerler ve kurallar çerçevesinde bağımsız bir şekilde tasarlayıp yürütebilmek.
9) Mimari Tasarım alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilmek, mimari tasarım ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilmek.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Mimarlığı disiplinlerüstü düşünsel ve eleştirel bir alan olarak görmek
2) Mimarlık düşüncesini uygun terminoloji ile yazılı ve sözlü olarak ifade etme becerisi geliştirmek.
3) Mimari Tasarım alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi araştırmalarına dair sonuçları farklı ortamlarda, farklı gruplar ile paylaşabilmek için gerekli araçları öğrenmek ve kullanmak.
4) Güncel tasarım sorunlarını tartışma ve yaratıcı çözümler önerme becerisi geliştirmek.
5) Mimari tasarım alanındaki güncel araştırma metodlarını takip etmek, anlamak, uygulamak ve yeni araştırma yöntemleri üretmek.
6) Yeni teknik/teknolojik gelişmeleri mimarlık açısından değerlendirmek, hibrit uygulamaları ve yaratıcı pratikleri tanımak ve eleştirel bakış açısı geliştirmek.
7) Mimarlıkta yeni matematiksel düşünceyi uygulamaya dönüştürebilme yaklaşımları geliştirmek.
8) Mimari tasarım alanındaki veri toplama, yorumlama ve duyurulmaya dayanan araştırma süreçlerini, etik değerler ve kurallar çerçevesinde bağımsız bir şekilde tasarlayıp yürütebilmek.
9) Mimari Tasarım alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilmek, mimari tasarım ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilmek.

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Devam 1 % 10
Ödev 1 % 40
Final 1 % 50
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 50
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı İş Yükü
Ders Saati 14 42
Sınıf Dışı Ders Çalışması 15 90
Sunum / Seminer 2 6
Toplam İş Yükü 138