| İlk ve Acil Yardım (İÖ) | |||||
| Önlisans | TYYÇ: 5. Düzey | QF-EHEA: Kısa Düzey | EQF-LLL: 5. Düzey | ||
| Ders Kodu: | UNI359 | ||||
| Ders İsmi: | Afet ve Acil Durum Yönetimi | ||||
| Ders Yarıyılı: | Bahar | ||||
| Ders Kredileri: |
|
||||
| Öğretim Dili: | İngilizce | ||||
| Ders Koşulu: | |||||
| Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||
| Dersin Türü: | Üniversite Seçmeli | ||||
| Dersin Seviyesi: |
|
||||
| Dersin Veriliş Şekli: | E-Öğrenme | ||||
| Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. OYA ÇAKIN | ||||
| Dersi Veren(ler): | Prof. Dr. Oya Çakın | ||||
| Dersin Yardımcıları: |
| Dersin Amacı: | Ülkemiz deprem başta olmak üzere pek çok doğal ve insan kaynaklı tehlikenin tehdidi altındadır ve genellikle bu tehlikeler afetlere dönüşür. Afetlerle ilgili çalışmalar mühendislik, sosyal ve sağlık bilimleri gibi pek çok değişik disiplinin işbirliğini gerektiren bir alandır. Bu nedenle, bu dersin değişik disiplinlerdeki öğrencilere afet yönetimi evreleri, kriz ve risk yönetimi kavramları, afet yönetimindeki paydaşların yetki ve sorumlulukları, afet yasa ve yönetmelikleri gibi kavramların anlatıldığı ve toplumsal bazlı organizasyon yapıları, risk, tehlike ve SWOT analizi gibi uygulamaların anlatıldığı bir ders olması amaçlanmıştır. |
| Dersin İçeriği: | Afet Nedir? Afet türleri ve özellikleri nelerdir? Bütünleşik Afet Yönetimi Kavramı (BAY) nedir? Temel prensipleri nelerdir? BAY Evreleri Nelerdir? Afet Döngüsü, Risk ve Kriz Yönetimi Kavramlarının, Hazırlık, Müdahale ve Zarar Azaltma Evrelerinin incelenerek karşılaştırılması. Afetlerin ekonomik boyutları, Risk transfer yöntemleri: Afet Fonları ve Sigorta (DASK örneği) incelenmesi. SWOT Analizi / Risk Analizi nedir? Nasıl yapılır? Afet Yönetiminde Aktörler ve görevleri, Türkiye’de AY yapılanması, yasalar, yönetmelikler ve kurumlar. 1999 ve 2023depremleri sonrası durum değerlendirmesi. Türkiye ve Dünya’dan Afet Yönetim Sistemi örnekleri, karşılaştırma. |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Afet yönetiminin evreleri, Kriz ve Risk Yönetimi kavramlarını bilir, 2) Afet yönetiminde aktörler, yetki ve sorumluluklarının farkına varır, 3) Risk transfer yöntemlerini öğrenir 4) Türkiye’deki afet yönetimi yapılanması, yasa ve yönetmelikleri bilir, 5) Olay Kumanda Sistemi ve uygulamalarını anlar. 6) Risk, Tehlike ve SWOT Analizi uygulamalarını tanımlar. |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | Afetle ilgili kavramlar ve tanımlar (tehlike, risk, afet nedir? Tehlike-risk arasındaki fark) | www. preventionweb.net www.emdat.be |
| 2) | Afet türleri ve özellikleri nelerdir? Her tehlike afet midir? Afet Yönetimi Nedir? Afet Yönetiminin Temel İlkeleri nelerdir. | FEMA, Principles of Emergency Management, September 11, 2007. |
| 3) | Bütünleşik Afet Yönetimi Kavramı (BAY) nedir? Temel prensipleri nelerdir? BAY Evreleri Nelerdir? Müdahale, iyileştirme, zarar azaltma ve hazırlık evreleri hakkında temel bilgiler. Afet Döngüsü, Risk ve Kriz Yönetimi Kavramları | -Fundamentals of Emergency Management, Independent Study, May 25, 2011, FEMA -Introduction to Disaster Management , Virtual University for Small States of the Commonwealth (VUSSC), Disaster Management, Version 1.0 -Nilgün Okay, Online Natural Disaster Risk Management Program, World Bank Institute. |
| 4) | Zarar Azaltma Evresi ( Afetlerin ekonomik boyutları, Risk transfer yöntemleri: Afet Fonları ve Sigorta, DASK örneği) | -Fundamentals of Emergency Management, Independent Study, May 25, 2011, FEMA -Introduction to Disaster Management , Virtual University for Small States of the Commonwealth (VUSSC), Disaster Management, Version 1.0 -F. Bendimerad and Louise Comfort, Reducing Vulnerability and Improving Sustainability of the World’s Megacities, The EMI Experience, A Presentation to the US Agency for International Development, Washington DC, 5 December 2002 -www.gndr.org- 2018 Global Network of Civil Society Organisations for Disaster Reduction. |
| 5) | Hazırlık Evresi (Erken Uyarı ve Hızlı Müdahale, Senaryolar, Acil Eylem Planları) Kurumsal düzeyde hazırlık çalışmaları, Afet planlarının hazırlanması, AYS de planlamanın yeri ve önemi, planlama süreci, kurumsal planlama örnekleri. | -Fundamentals of Emergency Management, Independent Study, May 25, 2011, FEMA -ABC Temel Afet Bilinci, Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Afete Hazırlık Eğitim Birimi, www.aheb.org |
| 6) | Müdahale Evresi (Arama Kurtarma, İlkyardım, Yangın, Güvenlik) Tatbikatlar- amaç- tatbikat türleri ve kazanımlar. | -Fundamentals of Emergency Management, Independent Study, May 25, 2011, FEMA -M. Kadıoğlu, Afet Yönetimi, Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek, T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını, 2011. -Community Volunteers Training Program, Boğaziçi University, Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute, Disaster Preparedness Education Unit, www.aheb.org |
| 7) | Olay Kumanda Sistemi, Kurumsal OKS lerin oluşturulması ve kriterleri | -Toplum Gönüllüleri Eğitimi, Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Afete Hazırlık Eğitim Birimi, www.aheb.org |
| 8) | Vize Sınavı | 7 haftalık ders sunumları |
| 9) | İyileştirme / Yeniden Yapılanma Evresi (Geçici ve kalıcı konutlar, Altyapı sorunlarının giderilmesi, Zarar azaltma önlemlerinin uygulanması, güncel uygulama örnekleri) | -Fundamentals of Emergency Management, Independent Study, May 25, 2011, FEMA -M. Kadıoğlu, Afet Yönetimi, Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek, T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını, 2011. |
| 10) | Afetler ve kalkınma Afetler ve toplumsal cinsiyet. Birleşmiş Milletler, Hyogo ve Sendai Çerçeve Eylem Planı | www.preventionweb.net |
| 11) | SWOT Analizi / Risk Analizi nedir? Nasıl yapılır? | |
| 12) | Türkiye’de afet yönetim sisteminin geçmişi, alınan dersler, yeni düzenlemeler. Afet Yönetiminde Aktörler ve görevleri (Merkezi ve Yerel Yönetimler, Özel Sektör, Özel Sektör, Sivil Toplum Kuruluşları ve Vatandaşlar) Türkiye’de AY yapılanması, yasalar, yönetmelikler ve kurumlar. 1999 ve 2023 depremleri sonrası durum değerlendirmesi. | www.afad.gov.tr www.akom.ibb.istanbul |
| 13) | Türkiye ve Dünya’dan Afet Yönetim Sistemi örnekleri, karşılaştırma, Afetlerin ekonomik boyutu ve etkileri, Risk Transferleri ve Afet Fonları | www.bousai.go.jp www.fema.gov |
| 14) | Bilgi, farkındalık değişimi ve gelişiminin izlenmesi, kazanımlar açısından dersin değerlendirilmesi |
| Ders Notları / Kitaplar: | • Derste sunulan slaytlar / Presentations of lecture |
| Diğer Kaynaklar: | -FEMA Independent Study, “Principles of Emergency Management”, February 2006. -“Natural Disaster Risk Management Program”, World Bank Institute, On-Line Course Material, 2004. -DEMETER, K., A. GÜNER and N. EKİN ERKAN, “The Role of Local Governments in Reducing the Risk of Disasters, The World Bank, USA, 2006. -“Perspectives in Disaster Management”, METU Disaster Management Implementation and Research Center, METU Press, Ankara, Turkey, 2009. -Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Afet Yönetimi; Beklenilmeyeni Beklemek En Kötüsünü Yönetmek; Marmara Belediyeler Birliği Yayını, İstanbul, 2011. |
| Course Learning Outcomes | 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Program Kazanımları | |||||||||||||||
| 1) İlk ve Acil Yardım alanındaki güncel bilgileri içeren ders malzemelerini, uygulama araç-gereçlerini, bilgi teknolojilerini ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı derslerden edindiği temel bilgi birikimini, becerilerini, yetkinliğini ve tecrübelerini etkili bir biçimde kullanarak bunları mesleki olarak değerlendirir. | |||||||||||||||
| 2) Ani hastalanma, acil doğum, kaza, felaket veya yaralanma gibi acil durumlarda olay yerine hızla ulaşarak, varsa doktor ile birlikte durumu değerlendirir, gerekiyorsa ilk müdahaleyi yapar, hasta transportu sırasında hasta veya yaralıların durumlarına uygun pozisyon verir ve uygun hastane acil servisine doğru yöntemle naklini sağlar. | |||||||||||||||
| 3) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili sahip olduğu temel bilgi birikimini kullanarak verilen bir görevi bağımsız olarak yürütür. | |||||||||||||||
| 4) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri kullanarak gerekli olduğu durumlarda görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağını doğru ve hızlı bir biçimde kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, düşüncelerini ve problemlere ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve/veya sözlü olarak aktarır. | |||||||||||||||
| 5) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde uyumlu bir şekilde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir, bu şartlara bağlı kalarak Hasta ile ilgili gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutar. | |||||||||||||||
| 6) Meslektaşları, hastaları ve hasta yakınları, hekimler ve diğer tüm sağlık çalışanları ile yazılı ve/veya sözlü olarak etkin bir iletişim kurar ve farklı disiplinlerle etkili bir şekilde çalışma becerisine sahiptir. | |||||||||||||||
| 7) Sağlık sistemi içerisinde bulunan kurum ve kuruluşları tanır; İlk ve Acil Yardım alanında çalışan bir birey olarak her türlü görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik ve mevzuatı bilir ve buna uygun hareket eder. | |||||||||||||||
| 8) Yaşam boyu öğrenme bilincine sahiptir ve öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirir. | |||||||||||||||
| 9) Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinliklere katkı verir. | |||||||||||||||
| 10) Sağlık alanında kullanılan tıbbi cihazların yapısı, özellikleri, kullanım alanları ve yasal düzenlemeler hakkında edindiği bilgi ve birikimleri kullanarak; bu bilgileri araştırma, geliştirme ve teknolojik gelişmelerin takibinde kullanır. | |||||||||||||||
| 11) Acil yardım durumunda olay yerinde sakin, hızlı, seri ve doğru karar vererek hem hastanın hem de kendisinin bedensel, sosyal ve ruhsal sağlığını koruyabilme ve en üst düzeyde tutabilme bilgi ve becerisine sahiptir. | |||||||||||||||
| 12) Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler. | |||||||||||||||
| 13) Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |||||||||||||||
| 14) Mesleki hastalık ve kazalara yönelik önlemleri bilir ve bu durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği esaslarını uygular. | |||||||||||||||
| 15) Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve katılır. | |||||||||||||||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Orta | 3 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | İlk ve Acil Yardım alanındaki güncel bilgileri içeren ders malzemelerini, uygulama araç-gereçlerini, bilgi teknolojilerini ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı derslerden edindiği temel bilgi birikimini, becerilerini, yetkinliğini ve tecrübelerini etkili bir biçimde kullanarak bunları mesleki olarak değerlendirir. | |
| 2) | Ani hastalanma, acil doğum, kaza, felaket veya yaralanma gibi acil durumlarda olay yerine hızla ulaşarak, varsa doktor ile birlikte durumu değerlendirir, gerekiyorsa ilk müdahaleyi yapar, hasta transportu sırasında hasta veya yaralıların durumlarına uygun pozisyon verir ve uygun hastane acil servisine doğru yöntemle naklini sağlar. | |
| 3) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili sahip olduğu temel bilgi birikimini kullanarak verilen bir görevi bağımsız olarak yürütür. | |
| 4) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri kullanarak gerekli olduğu durumlarda görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağını doğru ve hızlı bir biçimde kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, düşüncelerini ve problemlere ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve/veya sözlü olarak aktarır. | |
| 5) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde uyumlu bir şekilde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir, bu şartlara bağlı kalarak Hasta ile ilgili gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutar. | |
| 6) | Meslektaşları, hastaları ve hasta yakınları, hekimler ve diğer tüm sağlık çalışanları ile yazılı ve/veya sözlü olarak etkin bir iletişim kurar ve farklı disiplinlerle etkili bir şekilde çalışma becerisine sahiptir. | |
| 7) | Sağlık sistemi içerisinde bulunan kurum ve kuruluşları tanır; İlk ve Acil Yardım alanında çalışan bir birey olarak her türlü görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik ve mevzuatı bilir ve buna uygun hareket eder. | |
| 8) | Yaşam boyu öğrenme bilincine sahiptir ve öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirir. | |
| 9) | Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinliklere katkı verir. | |
| 10) | Sağlık alanında kullanılan tıbbi cihazların yapısı, özellikleri, kullanım alanları ve yasal düzenlemeler hakkında edindiği bilgi ve birikimleri kullanarak; bu bilgileri araştırma, geliştirme ve teknolojik gelişmelerin takibinde kullanır. | |
| 11) | Acil yardım durumunda olay yerinde sakin, hızlı, seri ve doğru karar vererek hem hastanın hem de kendisinin bedensel, sosyal ve ruhsal sağlığını koruyabilme ve en üst düzeyde tutabilme bilgi ve becerisine sahiptir. | |
| 12) | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler. | |
| 13) | Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |
| 14) | Mesleki hastalık ve kazalara yönelik önlemleri bilir ve bu durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği esaslarını uygular. | |
| 15) | Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve katılır. |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Ara Sınavlar | 1 | % 40 |
| Final | 1 | % 60 |
| Toplam | % 100 | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 40 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 60 | |
| Toplam | % 100 | |