| İlk ve Acil Yardım | |||||
| Önlisans | TYYÇ: 5. Düzey | QF-EHEA: Kısa Düzey | EQF-LLL: 5. Düzey | ||
| Ders Kodu: | UNI347 | ||||
| Ders İsmi: | Organizmada Metabolik Yollar ve Sağlık İlişkisi | ||||
| Ders Yarıyılı: |
Bahar |
||||
| Ders Kredileri: |
|
||||
| Öğretim Dili: | Türkçe | ||||
| Ders Koşulu: | |||||
| Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Evet | ||||
| Dersin Türü: | Üniversite Seçmeli | ||||
| Dersin Seviyesi: |
|
||||
| Dersin Veriliş Şekli: | E-Öğrenme | ||||
| Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. HİKMET KOÇAK | ||||
| Dersi Veren(ler): | Prof. Dr. Hikmet Koçak | ||||
| Dersin Yardımcıları: |
| Dersin Amacı: | Canlı organizmalarda oluşan kimyasal olayların incelendiği derslerde protein, karbonhidrat, lipid gibi biyomoleküllerin katıldıkları metabolik yollar ve metabolizmanın ilişkili basamakları irdelenecektir. Metabolizma ile ilgili yeterlilikleri kazandırmak, mesleki alanda biyokimya ile ilişkileri kurgulayabilmek ve bir bütün içinde değerlendirebilme yeteneğinin kazandırılması amaçlanmaktadır. |
| Dersin İçeriği: | Organizmanın ana metabolik yollarının sağlıklı durumda işleyişi ve günlük yaşamda patolojik durumlar hakkında farkındalık yaratılmasıdır. |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Metabolizmanın makromoleküllerinin farklılıklarını yapısal olarak ayırt edebilmeli 2) Besinsel yakıtları ve vücut yakıt depolarını listeleyebilmeli 3) Karbonhidratlar, lipitler, proteinlerin enerji metabolizmasını açıklayabilmeli 4) Tokluk durumunu ve tokluk durumunda hormonal değişiklikleri analiz edebilmeli 5) Besinlerin sindirimi, emilimi, akıbetini açıklayabilmeli 6) Glikozun karaciğerdeki dönüşüm yollarını ve diğer dokulardaki metabolizmasını özetliyebilmeli 7) Tokluk durumunda lipoprotein ve amino asitlerin metabolizasyonunu tartışabilmeli 8) Açlık durumunu ve kısa süreli açlıkta metabolik değişiklikleri açıklayabilmeli 9) Kısa süreli açlıkta karaciğerin ve yağ dokusunun rolünü ilişkilendirebilmeli 10) Uzamış açlıkta oluşan metabolik değişikliklerle karaciğerin ve yağ dokusunun rolünü ilişkilendirebilmeli 11) Bazal metabolizmayı, fiziksel aktiviteyi, vücut ağırlığının kontrolünü tartışabilmeli 12) Temel besin gereksinimlerini karşılayan besin öğeleri karbonhidratlar, esansiyel yağ asitleri, esansiyel amino asitler, vitaminler, minerallerin önemini tartışabilmeli |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | Temel Kavramlar ve İzlencenin Açıklanması | Ders Notları-sunumlar |
| 2) | Organizmada Metabolik Yolların Temel Öğelerine Yapısal Bakış | Ders Notları-sunumlar |
| 3) | Vücudun Enerji Gereksinimi Etkileyen Olaylar | Ders Notları-sunumlar |
| 4) | Proteinlerin Yapı Taşları ve Metabolizması | Ders Notları-sunumlar |
| 5) | Lipid Metabolizması | Ders Notları-sunumlar |
| 6) | Karbonhidrat Metabolizması | Ders Notları-sunumlar |
| 7) | Metabolizmanın Entegrasyonu (Açlık-Tokluk Durumu) | Ders Notları-sunumlar |
| 8) | Ramazan Bayramı (Tatil) | |
| 9) | Öğrenci Sunumları | |
| 10) | Öğrenci Sunumları | |
| 11) | Öğrenci Sunumları | |
| 12) | Öğrenci Sunumları | |
| 13) | Öğrenci Sunumları | |
| 14) | Öğrenci Sunumları |
| Ders Notları / Kitaplar: | Ders Notları-sunumlar Lecture Notes-presentations notes |
| Diğer Kaynaklar: | 1. Tıbbi Biyokimya, Gürdöl F., Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2019 2. Harper'ın Biyokimyası, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2016 3. Lippincott Görsel Anlatımlı çalışma Kitapları Biyokimya, Harvey RA, Ferrier DR. (Çeviri editörü: Ulukaya E.): 5. baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, 2014 4. Marks’ Tıbbi Biyokimyanın Esasları Klinik yaklaşım, Lieberman M, Peet A. (Çeviri editörleri: Amanvermez R, Avcı B.): 2nd edition, İstanbul Tıp Kitabevleri, 2017 |
| Ders Öğrenme Kazanımları | 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
|||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Program Kazanımları | |||||||||||||||
| 1) İlk ve Acil Yardım alanındaki güncel bilgileri içeren ders malzemelerini, uygulama araç-gereçlerini, bilgi teknolojilerini ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı derslerden edindiği temel bilgi birikimini, becerilerini, yetkinliğini ve tecrübelerini etkili bir biçimde kullanarak bunları mesleki olarak değerlendirir. | |||||||||||||||
| 2) Ani hastalanma, acil doğum, kaza, felaket veya yaralanma gibi acil durumlarda olay yerine hızla ulaşarak, varsa doktor ile birlikte durumu değerlendirir, gerekiyorsa ilk müdahaleyi yapar, hasta transportu sırasında hasta veya yaralıların durumlarına uygun pozisyon verir ve uygun hastane acil servisine doğru yöntemle naklini sağlar. | |||||||||||||||
| 3) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili sahip olduğu temel bilgi birikimini kullanarak verilen bir görevi bağımsız olarak yürütür. | |||||||||||||||
| 4) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri kullanarak gerekli olduğu durumlarda görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağını doğru ve hızlı bir biçimde kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, düşüncelerini ve problemlere ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve/veya sözlü olarak aktarır. | |||||||||||||||
| 5) İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde uyumlu bir şekilde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir, bu şartlara bağlı kalarak Hasta ile ilgili gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutar. | |||||||||||||||
| 6) Meslektaşları, hastaları ve hasta yakınları, hekimler ve diğer tüm sağlık çalışanları ile yazılı ve/veya sözlü olarak etkin bir iletişim kurar ve farklı disiplinlerle etkili bir şekilde çalışma becerisine sahiptir. | |||||||||||||||
| 7) Sağlık sistemi içerisinde bulunan kurum ve kuruluşları tanır; İlk ve Acil Yardım alanında çalışan bir birey olarak her türlü görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik ve mevzuatı bilir ve buna uygun hareket eder. | |||||||||||||||
| 8) Yaşam boyu öğrenme bilincine sahiptir ve öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirir. | |||||||||||||||
| 9) Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinliklere katkı verir. | |||||||||||||||
| 10) Sağlık alanında kullanılan tıbbi cihazların yapısı, özellikleri, kullanım alanları ve yasal düzenlemeler hakkında edindiği bilgi ve birikimleri kullanarak; bu bilgileri araştırma, geliştirme ve teknolojik gelişmelerin takibinde kullanır. | |||||||||||||||
| 11) Acil yardım durumunda olay yerinde sakin, hızlı, seri ve doğru karar vererek hem hastanın hem de kendisinin bedensel, sosyal ve ruhsal sağlığını koruyabilme ve en üst düzeyde tutabilme bilgi ve becerisine sahiptir. | |||||||||||||||
| 12) Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler. | |||||||||||||||
| 13) Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |||||||||||||||
| 14) Mesleki hastalık ve kazalara yönelik önlemleri bilir ve bu durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği esaslarını uygular. | |||||||||||||||
| 15) Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve katılır. | |||||||||||||||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Orta | 3 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | İlk ve Acil Yardım alanındaki güncel bilgileri içeren ders malzemelerini, uygulama araç-gereçlerini, bilgi teknolojilerini ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı derslerden edindiği temel bilgi birikimini, becerilerini, yetkinliğini ve tecrübelerini etkili bir biçimde kullanarak bunları mesleki olarak değerlendirir. | |
| 2) | Ani hastalanma, acil doğum, kaza, felaket veya yaralanma gibi acil durumlarda olay yerine hızla ulaşarak, varsa doktor ile birlikte durumu değerlendirir, gerekiyorsa ilk müdahaleyi yapar, hasta transportu sırasında hasta veya yaralıların durumlarına uygun pozisyon verir ve uygun hastane acil servisine doğru yöntemle naklini sağlar. | |
| 3) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili sahip olduğu temel bilgi birikimini kullanarak verilen bir görevi bağımsız olarak yürütür. | |
| 4) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri kullanarak gerekli olduğu durumlarda görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağını doğru ve hızlı bir biçimde kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, düşüncelerini ve problemlere ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve/veya sözlü olarak aktarır. | |
| 5) | İlk ve Acil Yardım alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip içerisinde uyumlu bir şekilde yer alarak kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve gerektiğinde bireysel sorumluluk üstlenir, bu şartlara bağlı kalarak Hasta ile ilgili gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutar. | |
| 6) | Meslektaşları, hastaları ve hasta yakınları, hekimler ve diğer tüm sağlık çalışanları ile yazılı ve/veya sözlü olarak etkin bir iletişim kurar ve farklı disiplinlerle etkili bir şekilde çalışma becerisine sahiptir. | |
| 7) | Sağlık sistemi içerisinde bulunan kurum ve kuruluşları tanır; İlk ve Acil Yardım alanında çalışan bir birey olarak her türlü görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik ve mevzuatı bilir ve buna uygun hareket eder. | |
| 8) | Yaşam boyu öğrenme bilincine sahiptir ve öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirir. | |
| 9) | Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinliklere katkı verir. | |
| 10) | Sağlık alanında kullanılan tıbbi cihazların yapısı, özellikleri, kullanım alanları ve yasal düzenlemeler hakkında edindiği bilgi ve birikimleri kullanarak; bu bilgileri araştırma, geliştirme ve teknolojik gelişmelerin takibinde kullanır. | |
| 11) | Acil yardım durumunda olay yerinde sakin, hızlı, seri ve doğru karar vererek hem hastanın hem de kendisinin bedensel, sosyal ve ruhsal sağlığını koruyabilme ve en üst düzeyde tutabilme bilgi ve becerisine sahiptir. | |
| 12) | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler. | |
| 13) | Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı temel düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |
| 14) | Mesleki hastalık ve kazalara yönelik önlemleri bilir ve bu durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği esaslarını uygular. | |
| 15) | Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve katılır. |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Devam | 1 | % 10 |
| Ödev | 1 | % 45 |
| Sunum | 1 | % 45 |
| Toplam | % 100 | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 100 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % | |
| Toplam | % 100 | |
| Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Aktiviteye Hazırlık | Aktivitede Harçanan Süre | Aktivite Gereksinimi İçin Süre | İş Yükü | ||
| Ders Saati | 2 | 0 | 14 | 16 | 60 | ||
| Sınıf Dışı Ders Çalışması | 1 | 4 | 4 | 10 | 18 | ||
| Sunum / Seminer | 1 | 4 | 4 | 10 | 18 | ||
| Ödevler | 1 | 5 | 4 | 10 | 19 | ||
| Toplam İş Yükü | 115 | ||||||