| İş Sağlığı ve Güvenliği (YL) (Tezsiz) | |||||
| Yüksek Lisans | TYYÇ: 7. Düzey | QF-EHEA: 2. Düzey | EQF-LLL: 7. Düzey | ||
| Ders Kodu: | ISG5004 | ||||
| Ders İsmi: | Patlamadan Korunma ve ATEKS | ||||
| Ders Yarıyılı: | Güz | ||||
| Ders Kredileri: |
|
||||
| Öğretim Dili: | Türkçe | ||||
| Ders Koşulu: | |||||
| Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||
| Dersin Türü: | Bölüm/Program Seçmeli | ||||
| Dersin Seviyesi: |
|
||||
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||
| Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. FAHRİ ERENEL | ||||
| Dersi Veren(ler): | Prof. Dr. Fahri Erenel | ||||
| Dersin Yardımcıları: |
| Dersin Amacı: | AB ATEX direktifleri ve Türkiye’deki yasal uygulamaları, toz ve gaz patlaması tehlikesi içeren işletmeler için TS EN 60079 standartları gereğince patlayıcı ortamların sınıflandırılması, bu zonlar için patlama risklerinin değerlendirmesi, riskleri ortadan kaldıracak şekilde patlamadan korunma dokümanı hazırlaması ve bu ortamlarda kullanılabilecek ekipmanların bu ortamlara uygunluğunun değerlendirilmesi için gerekli bilgilerin verilmesi, |
| Dersin İçeriği: | 99/92/EC sayılı ATEX 137 olarak adlandırılan Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi ülkemizde “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik” mevzuatına göre işverenler işyerlerinde patlama risklerini değerlendirmek, patlayıcı ortam oluşmasını önlemek, patlayıcı ortam oluşabilecek yerleri sınıflandırmak, iş yeri ve iş ekipmanları için gereken dananımı sağlamakla yükümlüdür. İşverenler işyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak amacıyla ve uygun ekipman tasarımı ve kullanımı ile işyeri güvenliğinin sağlanması açısından patlamadan korunma dökümanını hazırlamalıdırlar. Yönetmelik dokümanın “konusunda eğitim almış ve/veya deneyimli ehil kişilerce” hazırlanmasını öngörmektedir. Eğitimde ATEX 137 direktiflerine ,TS EN 60079-10-1 (2021)-TS EN 60079-10-2 (2015) standartlarına ve Resmi Gazete 30.04.2013 tarih 28633 sayı da yayınlanan “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkındaki Yönetmelik “hükümlerine uygun şekilde Patlamadan Korunma Dokümanını (PKD) hazırlayabilecek şekilde yapılacaktır |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Patlayıcı maddeler hakkında bilgi sahibi olur. 2) Patlayıcı ortamları sınıflandırabilir. 3) Patlamadan korunma yollarını bilir. 4) Konuya ilişkin mevzuat hakkında bilgi sahibi olur. |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | Dersin İşlenişi Hakkında Bilgi, Hazır Bulunuşluk Durumunun tespiti, Patlayıcı Maddeler; Cinsleri, Özellikleri, Dağılımı ve Üretici Firmalar | Gerekmemektedir. |
| 2) | ATEX -2014/34 EC ve 99/92/EC Yönergeleri- ATEX Direktifleri -Atex Standartları'na genel bakış -TS EN 60079-10-1 : 2021 -Tehlikeli Bölgelerin Sınıflandırılması – Gaz -TS EN 60079-10-2 : 2015-Tehlikeli Bölgelerin Sınıflandırılması- Toz -Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik’e genel bakış -Flash point , Flashback nedir? -Parlama Noktası, Özgül Ağırlık, Genleşme Katsayısı, Alt ve Üst Limitleri, Kendiliğinden Tutuşma, Buharlaşma | Gerekmemektedir. |
| 3) | Patlama risklerinin değerlendirilmesi | Gerekmemektedir. |
| 4) | Tehlikeli Bölgelerin Sınıflandırılması -“Explosion Proof” ile “Explosion Protected” arasındaki farklar -EN 60079-10-1 : 2021 | Gerekmemektedir. |
| 5) | Tehlikeli Bölgelerin Sınıflandırılması Patlayıcı Gaz Atmosferler Standardı Uygulamaları -Boşalma hızı nedir? Boşalma Kaynakları, Sürekli, Ana ve Tali Boşalma Derecesi Veren Kaynaklar, Boşalma Hızı Hesaplamaları, Havalandırma , Havalandırma Dereceleri -Zone Tayini ,Zone İşaretlemeleri -EN 60079 – 10 -1 2021 ZONE hesaplanması -EN 60079 -10 -1 2021 Standardına Göre Örnek Uygulamalar | Gerekmemektedir. |
| 6) | Ateşleme Kaynakları -Minimum Ateşleme Enerjisi , Ateşleme Kaynakları | Gerekmemektedir |
| 7) | EN 60079-10-2, Tozlar Zone Belirlenmesi -Toz Sınıflandırılması, Toz Tanelerinin Hareketi -Tozun Kimyası ve Patlama Şiddetine Etkisi EN 60079-10-2: 2015’a Göre Tozlar; -Toz grubunun belirlenmesi, Zone Genişliği, Toz katman kalınlığı, Toz katman kalınlığı ile alan sınıflandırılması | Gerekmemektedir. |
| 8) | Örnekler (EN 60079-10-2) -Patlayıcı Alanlarda Kullanılabilecek Teçhizat Seçimi -ATEX 100a ve Avrupa normlarına (EN) göre cihazların etiketleri, örnekleri ile, IEC ve EN ye göre ısı grupları | Gerekmemektedir. |
| 9) | Ara sınav | İlk 8 haftaya ait konuların çalışılması gerekmektedir. |
| 10) | Patlamaya Karşı Alınan Önlemler -Örnek Ekipman Etiketlemesi ve Zone’a göre Ekipman Seçimi Birincil, ikincil ve Üçüncül Önlemler | Gerekmemektedir. |
| 11) | Exproof Cihazların Gruplandırılması -Bölgelere Göre Koruma Tiplerinin Kullanımı -Ex-Proof Malzemeler Koruma Tipler *01 Ocak:Yılbaşı Tatili | Gerekmemektedir |
| 12) | Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlanması -Eğitim -İşletme Prosedürleri / Talimatları -Yapım ve Bakım Prosedürleri / Talimatları -Acil Durum Prosedürleri / Talimatları -Bakım,Onarım -Güvenlik İşaretleri -Patlayıcı Gaz Ortamları Risk Analizi -Tehlikeli Alanların İşaretlenmesi -Kişisel Koruyucu Ekipmanlar -Makina ve Ekipmanların Uygunluğu -Talimatlarda kullanılan Ekipmanların Uygunluğu -Bakım,Onarım Ekipmanların Uygunluğu -İşin Durdurulması -Yetkili Birim Amirinden Onay Alınması | Gerekmemektedir. |
| 13) | Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlanması-Devam edilecektir. | Gerekmemektedir. |
| 14) | Örnek olaylar | Gerekmemektedir. |
| 15) | Final Sınavı | 14 haftanın konularına çalışılmalıdır. |
| Ders Notları / Kitaplar: | ATEX-Patlamadan Korunma Prensipler,Mehmet Dilaver,Yusuf Mert,2022,Proscon Yayınları |
| Diğer Kaynaklar: | Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete:30.04.2013,28633 |
| Course Learning Outcomes | 1 |
2 |
3 |
4 |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Program Kazanımları | ||||||||||||||||
| 1) Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | 2 | 2 | 3 | 2 | ||||||||||||
| 2) Alanının ilişkili olduğu disiplinlerle etkileşimi açıklar. | 2 | 2 | 2 | 3 | ||||||||||||
| 3) Alana ilişkin bilgileri çalışanlar ve ekip arkadaşlarına aktarabilme becerisine sahiptir. | 3 | 3 | 3 | 2 | ||||||||||||
| 4) Alana ilişkin bilgileri analitik ve sistematik olarak analiz etme, yorumlama ve değerlendirme becerisine sahiptir | 2 | 2 | 3 | 3 | ||||||||||||
| 5) Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme. | 3 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| 6) Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilme. | 2 | 2 | 2 | 3 | ||||||||||||
| 7) Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemeyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilme. | 2 | 3 | 3 | 3 | ||||||||||||
| 8) Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyi'nde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme. | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| 9) Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme. | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| 10) Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. | 2 | 2 | 2 | 3 | ||||||||||||
| 11) Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. | 3 | 3 | 3 | 3 | ||||||||||||
| 12) Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme. | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| 13) Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. | 2 | 2 | 2 | 3 | ||||||||||||
| 14) Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilme ve bu değerleri öğretebilme. | 2 | 2 | 2 | 3 | ||||||||||||
| 15) Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme. | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| 16) Alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme. | 3 | 1 | 2 | 3 | ||||||||||||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Orta | 3 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirir. | 2 |
| 2) | Alanının ilişkili olduğu disiplinlerle etkileşimi açıklar. | 2 |
| 3) | Alana ilişkin bilgileri çalışanlar ve ekip arkadaşlarına aktarabilme becerisine sahiptir. | 2 |
| 4) | Alana ilişkin bilgileri analitik ve sistematik olarak analiz etme, yorumlama ve değerlendirme becerisine sahiptir | 2 |
| 5) | Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme. | 2 |
| 6) | Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilme. | 3 |
| 7) | Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemeyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilme. | 3 |
| 8) | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyi'nde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme. | 2 |
| 9) | Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme. | 3 |
| 10) | Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. | 3 |
| 11) | Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. | 2 |
| 12) | Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme. | 2 |
| 13) | Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. | 3 |
| 14) | Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilme ve bu değerleri öğretebilme. | 3 |
| 15) | Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme. | 3 |
| 16) | Alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme. | 3 |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Devam | 14 | % 0 |
| Uygulama | 3 | % 0 |
| Küçük Sınavlar | 3 | % 0 |
| Ödev | 3 | % 0 |
| Sunum | 3 | % 0 |
| Ara Sınavlar | 1 | % 40 |
| Final | 1 | % 60 |
| Toplam | % 100 | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 40 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 60 | |
| Toplam | % 100 | |
| Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Aktiviteye Hazırlık | Aktivitede Harçanan Süre | Aktivite Gereksinimi İçin Süre | İş Yükü | ||
| Ders Saati | 14 | 3 | 2 | 70 | |||
| Uygulama | 3 | 1 | 1 | 6 | |||
| Sınıf Dışı Ders Çalışması | 14 | 1 | 1 | 28 | |||
| Sunum / Seminer | 3 | 1 | 1 | 6 | |||
| Ödevler | 3 | 1 | 1 | 6 | |||
| Küçük Sınavlar | 4 | 1 | 1 | 8 | |||
| Ara Sınavlar | 1 | 4 | 3 | 7 | |||
| Final | 1 | 4 | 4 | 8 | |||
| Toplam İş Yükü | 139 | ||||||