Türk Dili ve Edebiyatı (YL) (Tezli)
Yüksek Lisans TYYÇ: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: TRK5006
Ders İsmi: Klasik Türk Edebiyatında Belagat
Ders Yarıyılı: Güz
Ders Kredileri:
AKTS
6
Öğretim Dili: Turkish
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Bölüm/Program Seçmeli
Dersin Seviyesi:
Yüksek Lisans TYYÇ:7. Düzey QF-EHEA:2. Düzey EQF-LLL:7. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Prof. Dr. AHMET ATİLLA ŞENTÜRK
Dersi Veren(ler): PROF. DR. AHMET ATİLLÂ ŞENTÜRK
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Belâgati oluşturan beyân, bedii ve meaniyi öğrenciye kavratmak ve klasik şiiri anlamlandırırken kavradıklarını uygulamalarını sağlamaktır.
Dersin İçeriği: Klasik belâgat bilgisi, bu bilgiler ışığında klasik şiirde beyân, bedii ve meânî unsurları, edebî sanatlar, şiirin selaset ve fesahati, şiirde mana.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Beyân unsurlarından hakikat ve mecaz ilişkisini kavrar.
2) Beyân unsurlarından teşbih ve istiare ilişkisini öğrenir.
3) Meânî unsurlarından cümlede anlam ve lafz ilişkisini ayırt eder.
4) Bedî unsurlarından ses ve söz sanatları hakkında bilgi edinir.
5) Belâgat bilgisini klasik şiiri anlama ve yorumlamada kullanma becerisini geliştirir.

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Bir İlim Olarak Belâgatin Bölümleri
2) Belâgatin Bölümlerinden Beyân, Söz ile Anlam Arasındaki İlişki
3) Klasik Şiirde Delâlet, Karine-i Mania, Hakikat, Mecaz ve Kinaye Kavramları
4) Klasik Şiirde Teşbih ve İstiare Kavramları
5) Belâgatin Bölümlerinden Meânî, Sözün Yerinde Kullanılması ve Cümle Kuruluşu
6) Klasik Şiirde Îcâz, İtnâb ve Haşiv
7) Klasik Şiirde Fesâhat ve Selâset
8) Ara Sınav/Vize Ödevi
9) Belâgatin Bölümlerinden Bedii, Ses ve Söz Sanatları
10) Klasik Şiirde Tenâsüb, Tezad, Mukâbele
11) Klasik Şiirde Leff ü Neşr, Rücû, İltifat, Tecrîd
12) Klasik Şiirde Tevriye, Mübâlağa, Tekrîr, İstifhâm
13) Klasik Şiirde Tecâhül-i Ârif, Hüsn-i Ta’lîl, Te’kidü’l-Medh Bimâ Yüşbihü’z-Zem, Te’kidü’z-Zem Bimâ Yüşbihü’l-Medh
14) Klasik Şiirde Cinas, İştikak, Seci, Aks, Reddü’l-Acüz Ale’s-Sadr
15) Final Sınavı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Saraç, M. A. (2001). Klasik edebiyat bilgisi belâgat. 3F Yayınevi.
Güleç, İ. (1997). Süruri'nin Şehzade Mustafa medhiyyesi yahut kaside-i masnu'a. Kitabevi.
Diğer Kaynaklar: Şentürk, A. A. (2016-2022). Osmanlı şiiri kılavuzu I-II-III-IV-V-VI. OSEDAM Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları Merkezi, DBY.
Güleç, İ. (1997). Bahrü’l-ma‘ârif’te geçen edebiyat terimleri, İstanbul Üniversitesi yüksek lisans tezi, İstanbul, 1997.
Güleç, İ. (2001). Gelibolulu Muslihuddin Sürûri, Hayatı, Kişiliği, Eserleri ve Bahrü’l-Maârif İsimli Eseri. Osmanlı Araştırmaları (21): 211-236.
Tolasa, H. (1986). 18. yy.'da Yazılmış Bir Divan Edebiyatı Terimleri Sözlüğü: Müstakîmzade'nin Istılahatü'ş-şi'riye'si II. İÜEF Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XX1V-XXV: 363-380.
Gümüşkılıç, M. (2016). Ahmet Cevdet Paşa: Belâgat-ı Osmâniyye. Kapı Yayınları.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Course Learning Outcomes

1

2

3

4

5

Program Kazanımları
1) Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin uzmanlık bilgisine sahip olur. 2 3 2 3 3
2) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki temel kuramsal tartışmalar hakkında bilgi sahibi olur. 3 2 3 3 3
3) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki güncel tartışmaları ve araştırmaları takip edebilir. 1 1 1 2 2
4) Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılan çalışmaları kavrar. 2 3 3 2 3
5) Türk Dili ve Edebiyatı alanında edindiği bilgileri disiplinlerarası konularla bir araya getirerek akademik/bilimsel yayınlar hazırlama becerisi kazanır. 2 2 2 3 3
6) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilir. 2 3 3 2 3
7) Türk Dili ve Edebiyatı alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilir ve öğrenmesini yönlendirebilir. 3 2 2 3 3
8) Türk Dili ve Edebiyatı alanında verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilir. 2 2 2 2 3
9) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilir. 2 2 2 3 3
10) Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel ve bağımsız çalışabildiği gibi ekip çalışmalarında da uyumlu bir şekilde yer alır. 2 2 2 3 2
11) Türk Dili ve Edebiyatı alanıyla ilgili çalışmalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. 2 3 3 3 3

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Orta 3 En Yüksek
       
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin uzmanlık bilgisine sahip olur. 3
2) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki temel kuramsal tartışmalar hakkında bilgi sahibi olur. 3
3) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki güncel tartışmaları ve araştırmaları takip edebilir. 1
4) Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılan çalışmaları kavrar. 3
5) Türk Dili ve Edebiyatı alanında edindiği bilgileri disiplinlerarası konularla bir araya getirerek akademik/bilimsel yayınlar hazırlama becerisi kazanır. 2
6) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilir. 3
7) Türk Dili ve Edebiyatı alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilir ve öğrenmesini yönlendirebilir. 3
8) Türk Dili ve Edebiyatı alanında verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilir. 2
9) Türk Dili ve Edebiyatı alanındaki uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilir. 2
10) Eğitim, kültür ve sanat alanlarında yürütülen çalışmalarda bireysel ve bağımsız çalışabildiği gibi ekip çalışmalarında da uyumlu bir şekilde yer alır. 3
11) Türk Dili ve Edebiyatı alanıyla ilgili çalışmalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirir. 3

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ödev 1 % 40
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı Aktiviteye Hazırlık Aktivitede Harçanan Süre Aktivite Gereksinimi İçin Süre İş Yükü
Ders Saati 14 4 2 84
Ödevler 1 8 16 24
Final 1 28 2 30
Toplam İş Yükü 138